• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ولایت (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ولایت (قاموس قرآن (جلد ۷))
مقالات مرتبط: ولایت (لغات‌قرآن)، ولی (مفردات‌نهج‌البلاغه)، ولایت.


وَلایَة (به فتح واو و لام و یاء) و وِلایَة (به کسر واو و فتح لام و یاء) از واژگان قرآن کریم به معنای قرابت هستند. راغب گوید: ولایت به کسر واو به معنای نصرت و به فتح واو به معنای تولّی امر است.


وَلایَة و وِلایَة
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۲۵۴.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۸۵.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۴۵۵.    
هر دو به معنای قرابت است. راغب گوید: ولایت به کسر واو به معنای نصرت و به فتح واو به معنای تولّی امر است و به قولی هر دو یکی و حقیقتش تولّی امر است.
[۴] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۸۵.    
قاموس نیز در اوّل هر دو را یکی گرفته است.
[۵] فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ج۴، ص۴۰۱.    
در صحاح از ابن سکّیت نقل کرده ولایت به کسر واو به معنای تسلّط و به فتح و کسر واو به معنای نصرت و یاری است.
[۶] جوهری، اسماعیل، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، ج۶، ص۲۵۳۰.    
نگارنده گوید: ظاهر آنست که هر دو به معنای قرابت است چنانکه در اقرب الموارد گفته و مطابق با معنای اوّلی است و مراد از آن در آیه تسلّط و تدبیر است.
[۷] شرتونی، سعید، اقرب الموارد.


(و هُنالِکَ‌ الْوَلایَةُ لِلَّهِ الْحَقِّ هُوَ خَیْرٌ ثَواباً وَ خَیْرٌ عُقْباً)
[۸] کهف/سوره۱۸، آیه۴۴.    
«آنجا تسلّط و تدبیر حق برای خداست او بهتر است از حیث ثواب و عاقبت نه آنچه مشرک به آن امیدوار بود.»
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۱۷.    
[۱۰] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۴۴۰.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۴۹.    
[۱۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۶۹.    
ولایة را در آیه با کسر و فتح واو خوانده‌اند. آیه بعد از آیاتی آمده که راجع به مباحثه، یک مشرک و مؤمن است که بالاخره امید مشرک مبدّل به یاس شده و محصولی که در مقابل خدا به آن دل بسته بود از بین می‌رود و تسلّط خدا و اینکه همه چیز با تدبیر خدا است روشن می‌شود.
(وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یُهاجِرُوا مَا لَکُمْ مِنْ‌ وَلایَتِهِمْ‌ مِنْ شَیْ‌ءٍ حَتَّی یُهاجِرُوا)
[۱۳] انفال/سوره۸، آیه۷۲.    
(و آنها كه ایمان آوردند و مهاجرت نكردند، هيچ گونه ولايت (دوستى و تعهّدى) در برابر آنها نداريد تا هجرت كنند!)
[۱۴] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۸۶.    
[۱۵] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۱۴۱.    
[۱۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۱۸۹.    
[۱۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۴۹۷.    
[۱۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۲۶۹.    
این آیه ولایت و قرابت و آثار آن را که میان مهاجران و انصار بود از کسانی که ایمان آورده و هجرت نکرده بودند نفی می‌کند مگر ولایت نصرت را در ذیل آیه فرموده: (وَ اِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ) پس مراد از ولایت، ولایت ارث و ولایت امان دادن و غیره است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۲۵۴.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۸۵.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۴۵۵.    
۴. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۸۵.    
۵. ↑ فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ج۴، ص۴۰۱.    
۶. ↑ جوهری، اسماعیل، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، ج۶، ص۲۵۳۰.    
۷. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
۸. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۴۴.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۱۷.    
۱۰. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۴۴۰.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۴۹.    
۱۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۶۹.    
۱۳. ↑ انفال/سوره۸، آیه۷۲.    
۱۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۸۶.    
۱۵. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۱۴۱.    
۱۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۱۸۹.    
۱۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۴۹۷.    
۱۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۲۶۹.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ولایه»، ج۷، ص۲۵۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره انفال | واژه شناسی واژگان سوره کهف
جعبه ابزار