وقت معلوم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وقت معلوم: (يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ) در اين كه منظور از
«يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ»، چه روزى است، مفسران احتمالات متعددى داده‌اند:
بعضى گفته‌اند: منظور پايان اين جهان و بر چيده شدن دوران تكليف است، چرا كه بعد از آن، طبق ظاهر آيات قرآن، همه جهانيان از بين مى‌روند و تنها ذات پاك خداوند باقى مى‌ماند، بنابراين، تنها به مقدارى از درخواست ابليس موافقت شد.
بعضى ديگر احتمال داده‌اند: منظور از
«وقت معلوم» زمان معينى است كه تنها خدا مى‌داند، و جز او هيچ كس از آن آگاه نيست، چرا كه اگر آن وقت را آشكار مى‌ساخت
ابلیس تشويق به گناه و
سركشى بيشتر شده بود.
بعضى نيز احتمال داده‌اند كه منظور
روز قیامت است؛ چرا كه او مى‌خواست تا آن روز زنده بماند تا از حيات جاويدان برخوردار گردد و با نظر او موافقت گرديد، به خصوص اين كه شبيه اين تعبير در
آیه ۵۰ سوره «واقعه»: «
مِيْقاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ»
درباره
روز قیامت آمده است. ولى اين احتمال، بسيار بعيد است، چرا كه اگر چنين مى‌بود بايد خداوند به طور كامل با درخواست او موافقت كرده باشد، در حالى كه، ظاهر آيات اين است كه: به طور كامل با درخواست او موافقت نشده و تنها تا
«يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ» موافقت شده است.
و به هر حال، تفسير اول با روح و ظاهر آيه از همه موافق‌تر است.
(إِلَى يَومِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ) (امّا نه تا روز رستاخيز، بلكه تا روزو وقت معيّنى.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين جمله جواب خداى تعالى به ابليس است و در آن اجابت قسمتى از خواسته او و هم رد قسمتى ديگر آن است. اجابت است نسبت به اصل عمر دادن و رد است نسبت به قيدى كه او به كلام خود زد، و آن اينكه اين مهلت تا قيامت باشد، و لذا فرمود مهلت مى‌دهم اما تا روزى معلوم، نه تا قيامت.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «وقت معلوم»، ص۶۱۵.
