• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَفْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَفْر (بر وزن فلس؛ به فتح واو و سکون فاء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای زیاد شدن و تمام شدن است. از این مادّه مواردی در نهج‌البلاغه آمده است.



وَفْربه معنای زیاد شدن و تمام شدن است.


بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - خطبه ۹۱

امام علی (علیه‌السلام) در وصف خداوند فرمايد: «الْحَمْدُ للهِ الَّذِي لاَ يَفِرُهُ الْمَنْعُ وَ الْجُمُودُ وَ لاَ يُكْدِيهِ الاِْعْطَاءُ وَ الْجُودُ»«حمد خدای را كه بخل و اشدّ بخل بر او نمى‌افزايد و عطا وجود او را فقير نمى‌كند.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - نامه ۲۰

آن‌حضرت به زیاد بن ابیه که معاون عبدالله بن عباس بود می‌نویسد: «وَ إِنّی أُقْسِمُ بِاللهِ قَسَماً صادِقاً لَئِنْ بَلَغَنی أَنَّكَ خُنْتَ مِنْ فَيْءِ الْمُسْلِمينَ شَيْئاً صَغيراً أَوْ كَبيراً لاََشُدَّنَّ عَلَيْكَ شَدَّةً تَدَعُكَ قَليلَ الْوَفْرِ، ثَقيلَ الظَّهْرِ، ضَئيلَ الاَْمْرِ.»«صادقانه به خداوند، سوگند ياد مى‌كنم اگر گزارش رسد كه از غنایم و بیت‌المال مسلمين چيزى كم يا زياد به خيانت برداشته‌اى، آن چنان بر تو سخت بگيرم كه در زندگى كم بهره و بى‌نوا و حقير و ضعيف شوى.» (شرح‌های نامه: )

۲.۳ - خطبه ۴۴

درباره مصقلة بن هبیره كه در يک جريان مالى به طرف معاویه گريخت فرمود: «قَبَّحَ اللهُ مَصْقَلَةَ فَعَلَ فِعْلَ السّادَةِ، وَ فَرَّ فِرارَ الْعَبيدِ فَما أَنْطَقَ مادِحَهُ حَتَّى أَسْكَتَهُ، وَلا صَدَّقَ واصِفَهُ حَتَّى بَكَّتَهُ، وَلَو أَقامَ لاََخَذْنا مَيْسورَهُ، وَانْتَظَرْنا بِمالِهِ وُفورَهُ.»«خدا روى «مصقله» را سياه كند، كار بزرگواران را انجام داد (برده‌ها را خريد و آزاد ساخت) امّا خود همچون بردگان فرار كرد؛ هنوز ثناخوان به مدّاحيش نپرداخته بود كه او را ساكت نمود، و هنوز سخن ستايش‌گران به پايان نرسيده بود كه آن‌ها را به زحمت انداخت! امّا اگر (مردانه) ايستاده بود، همان مقدار كه داشت از او مى‌پذيرفتيم و تا هنگام قدرت و توانايى به او مهلت مى‌داديم.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۴ - تعداد کاربردها

از این مادّه مواردی متعدد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۵۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۷۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵۱۲.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۵۹، خطبه ۸۹.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۴، خطبه ۹۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۰.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۲۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۸۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۸.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۰۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۲.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۷۷، نامه۲۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۸۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۸۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۸۶-۶۸۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۲۴۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۳۳.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۳۸.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۰۵.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۹۱.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۵، خطبه۴۴.    
۲۵. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۵.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۴۷.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۴۸.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۴۹۳.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۸۲.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وفر»، ج۲، ص۱۱۵۱.    






جعبه ابزار