ضمایر برای دلالت بر معانی خارجی در هنگام اشاره و تخاطب وضع شده است. در کتاب محاضراتفی علم الاصول آمده است: «ان اسماء الاشارة و الضمائر و نحوهما وضعت للدلالة علی قصد تفهیم معانیها خارجا عند الاشارة و التخاطب لا مطلقا فلا یمکن ابراز تفهیم تلک المعانی بدون الاقتران بالاشارة و التخاطب».
دیدگاه‌های دیگری نیز درباره وضع ضمایر وجود دارد؛ از جمله: أ) برخی معتقدند ضمایر برای ایجاد، وضع شده است؛ ضمایر غایب برای ایجاد اشاره و ضمایر مخاطب برای ایجاد خطاب؛
در چگونگی وضع ضمایر نیز میان اصولی‌ها اختلاف است: ۱. مشهور اصولی‌ها معتقدند در ضمایر، وضع عام و موضوع له عام است؛ ۲. برخی دیگر از جمله مرحوم آخوند خراسانی معتقدند در ضمایر، وضع عام و موضوع له خاص است؛
