وسوسه‌های شیطان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شیطان با القای وسوسه در قلب انسان، او را گمراه و منحرف می‌کند. در این مقاله آیات مرتبط با وسوسه‌های شیطان معرفی می‌شوند.
شیطان، عامل
وسوسه و اغواگرى:
۱. وَ إِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ ....
۲. وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّياطِينِ.
۳. وَ إِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ ....
۴. مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ.
تلاش شياطين براى القاى وسوسه‌هاى پنهانى خود، در
قلب آدميان:
مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ.
توانايى
اهل تقوا، بر تشخيص وسوسه‌هاى شيطان، پس از
یاد خدا:
إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ.
امام خمینی در آثار اخلاقی خود به راه‌های وسوسه شیطان و نفوذ آن اشاره کرده است و تاکید بر ضرورت شناخت و راه‌های نفوذ شیطان و وسوسه‌های او دارد و بر این باور است که انسان با عدم آگاهی از
شیطان و نقشه‌های او، در دام وی می‌افتد و از سعادت ابدی محروم می‌ماند و درنهایت به شقاوت ابدی گرفتار می‌شود.
امام خمینی با دقیق و پیچیده دانستن راه‌های نفوذ و وسوسه‌های شیطان، دوستی دنیا، ظواهر آن، و حب نفس را از اموری می‌داند که موجب سیطره شیطان بر انسان ازبین‌رفتن ایمان انسان می‌شود.
به اعتقاد امام خمینی ابتلای انسان به آلودگی‌های روحی، مانند
حب دنیا و شئون آن، انانیت و خودخواهی، موجب سقوط از مقام قرب پروردگار و سلطه شیطان بر اعضا و جوارح او می‌شود.
به باور امام خمینی وسوسه‌ها و القائات شیطانی که از راه‌های نفوذ شیطان است منشا تخیلات باطله و
اوهام خبیثه است، به‌گونه‌ای که عزم و اراده انسان تابع آنها می‌شود و تمام
اعمال قلبی و جوارحی او از سنخ اعمال شیطانی می‌گردد.
همچنین امام خمینی غوطه‌ور شدن در دنیا و هوس‌های دنیوی و توجه به عالم طبیعت را سبب القائات شیطانی بر نفس آدمی می‌داند.
امام خمینی یاس و ناامیدی را از جنود شیطان و
غرور را از دام‌های شیطان معرفی می‌کند.
به اعتقاد امام خمینی وسوسه‌های شیطان و نفوذ سلطه شیطان، دفعی و یکباره نیست بلکه شیطان به‌تدریج انسان را به گمراهی می‌کشاند و با آمیختن حق و باطل، افراد را به‌عنوان اطاعت الهی فریب می‌دهد؛ لذا ازآنجاکه گستره وسوسه‌های شیطان تا آخر عمر ادامه دارد، لازم است همیشه انسان مراقب وسوسه‌ها و حیله‌های او باشد.
برطرف ساختن وسوسه‌هاى پليد شيطان از دل مسلمانان، از اهداف
نزول باران در آستانه
جنگ بدر:
إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعاسَ أَمَنَةً مِنْهُ وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدامَ.
مقصود از «رجز»، وسوسه‌هاى شيطان است كه براى
مسلمانان بر اثر
جنابت و نبود آب، حاصل و با نزول باران برطرف شد.
گرفتارى
کافران به وسوسه‌ها و تحريكات شيطان، سبب
استدراج و رها شدنشان، در
کفر و
گمراهی:
أَ لَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّياطِينَ عَلَى الْكافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا فَلا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ إِنَّما نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا.
وسوسه‌هاى شيطان، سبب
امتحان بيماردلان و سنگ‌دلان:
لِيَجْعَلَ ما يُلْقِي الشَّيْطانُ فِتْنَةً لِلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْقاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَفِي شِقاقٍ بَعِيدٍ.
فسادانگيزى شيطان بين
یوسف علیه‌السلام و برادرانش، با وسوسه‌هاى خود:
... مِنْ بَعْدِ أَنْ نَزَغَ الشَّيْطانُ بَيْنِي وَ بَيْنَ إِخْوَتِي ...
«نزغ» وارد شدن در كارى براى
افساد آن است.
دشمنی شیطان با انسانها، زمينه
نفوذ و
تلاش وى، براى وسوسه ميان آنان:
... إِنَّ الشَّيْطانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطانَ كانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبِيناً.
رنجها و مصيبتها، بسترى مناسب براى وسوسه‌هاى شيطان:
وَ اذْكُرْ عَبْدَنا أَيُّوبَ إِذْ نادى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطانُ بِنُصْبٍ وَ عَذابٍ.
فقدان
آب براى تحصيل
طهارت، زمينه وسوسه شيطان:
مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ ....
کفرورزی، زمينه‌ساز نفوذ شيطان و وسوسه او در آدمى:
أَ لَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّياطِينَ عَلَى الْكافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا.
خارج شدن از جاده صواب در گفتار، زمينه
وسوسه شيطان:
وَ قُلْ لِعِبادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطانَ ....
عوامل مصونيّت ازوسوسه‌های شیطان عبارتند از:
ایمان، عامل مصونيّت انسان از شرّ شيطان:
۱. فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا ....
۲. إِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَيْسَ بِضارِّهِمْ شَيْئاً إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ....
تقوا، عامل نجات از وسوسه‌هاى شيطان:
إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ.
توکّل و
اعتماد بر خدا، راهى براى در امان ماندن از گزند شيطان:
۱. فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ.
۲. إِنَّمَا النَّجْوى مِنَ الشَّيْطانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ.
دعا به درگاه ربوبى، براى نجات از شرّ شيطان، مايه مصونيت از شرّ او:
... قالَتْ رَبِ ... سَمَّيْتُها مَرْيَمَ وَ إِنِّي أُعِيذُها بِكَ وَ ذُرِّيَّتَها مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ حَسَنٍ ....
ياد و
ذکر خدا، عامل نجات از وسوسه‌هاى شيطان:
إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ.
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۸، ص۱۷۰، برگرفته از مقاله «وسوسه‌های شیطان». • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی.
