وسوسه (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَسْوَسَه (به فتح واو، سکون سین و فتح واو) از
واژگان قرآن کریم به معنای حدیث نفس است یعنی کلامی‌که در باطن
انسان می‌شود خواه از
شیطان باشد یا از خود انسان.
مشتقات
وَسْوَسَه که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
فَوَسْوَسَ (به فتح فاء، فتح واو و سکون سین) به معنای پس وسوسه کرد؛
تُوَسْوِسُ (به ضم تاء، فتح واو و سکون سین) به معنای ان‌چه که در باطن است؛
الْوَسْواسِ (فتح واو و سکون سین) به معنای افکار بی‌فایده و مضرّی که به ذهن خطور می‌کند است.
وَسْوَسَه به معنای حدیث نفس است یعنی کلامی که در باطن انسان می‌شود خواه از شیطان باشد یا از خود انسان.
در
مجمع فرموده:
وسوسه با صدای آهسته به سوی چیزی خواندن است.
وسواس افکار بی‌فایده و مضرّی است که به ذهن خطور می‌کند (افکار باطل) در
جوامع الجامع فرموده:
«الْوَسْوَسَةُ و الْوَسْوَاسُ: الصّوت الخفیّ»
به مواردی از
وَسْوَسَه که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُورِیَ عَنْهُما) «شیطان به آن دو
وسوسه کرد تا آن‌چه از عورت‌شان پنهان بود بر آن‌ها آشکار کند.»
«وَسْوَسَ له» یعنی نصیحت و خیرخواهی به نظر او آورد ولی
«وَسْوَسَ الیه» یعنی معنا را با صوت خفی به او القاء کرد.
(وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ) «ما انسان را خلق کرده‌ایم و می‌دانیم آن‌چه را که باطنش با او سخن می‌گوید. (از افکارش اطلاع داریم)»
قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ • مَلِکِ النَّاسِ • اِلهِ النَّاسِ • مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ • الَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ • مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ «بگو پناه می‌برم به
پروردگار مردم، معبود مردم، حکمران مردم. آری پروردگار خداست، معبود خداست، پادشاه خداست»
از ضرر فکر باطل و مخفی که در سینه‌های مردم سخن می‌گوید. و آن گاهی از طرف
جنّ و
شیاطین است که در دل پیدا می‌شود و گاهی از جانب مردم. افکار باطله که منشا کارهای باطل و حرام‌اند گاهی از جانب شیاطین به قلب القاء می‌شود و گاهی از مردمان ناپاک در هر صورت فقط پناه بردن به خدا از شرّ آن‌ها مصون می‌دارد.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وسوس»، ج۷، ص۲۱۹-۲۲۰.
