• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَرْط (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: هلاکت.


وَرْط (به فتح واو) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای هلاکت و شدت است. از این ماده پنج مورد در نهج‌البلاغه آمده است.



وَرْطبه معنای هلاکت و شدت است.


بعضی از مورد که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۸۳

در مقام موعظه فرمود: «عِبادَ اللهِ، اَینَ الَّذينَ عُمِّروا فَنَعِموا، وَعُلِّموا فَفَهِموا، وَأُنْظِروا فَلَهَوْا، وَسُلِّموا فَنَسوا؟ أُمْهِلوا طَويلاً، وَمُنِحوا جَميلاً، وَحُذِّروا أليماً، وَوُعِدوا جَسيماً! احْذَروا الذُّنوبَ الْمُوَرِّطَةَ، وَالْعُيوبَ الْمُسْخِطَةَ.» «اى بندگان خدا! كجا هستند آنان كه در طول عمر از نعمت برخوردار بودند؟ كجايند آن‌ها كه تعلیم يافتند و درک كردند امّا مهلت‌شان دادند ولى آن‌ها به لهو و لعب پرداختند، و آن‌ها را از آفات به دور داشتند، امّا آنان فراموش كردند؟ زمانى طولانى به آن‌ها مهلت، و عطاياى نيكو داده شد، و آن‌ها را از كيفر دردناک برحذر داشتند، و به نعمت‌هاى بزرگ وعده دادند؛ و از گناهانى كه انسان را در ورطه هلاکت مى‌افكند و از عيب‌هايى كه باعث خشم خدا مى‌شود برحذر داشتند. (ولى آنها از تمام اين امور پند نگرفتند).» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۹۲

درباره ابلیس فرمود: «صَدَّقَهُ بِهِ أَبْناءُ الْحَمِيَّةِ، وَ إِخْوانُ الْعَصَبِيَّةِ...فَأَقْحَموكُمْ وَ لَجاتِ الذُّلِّ، وَ أَحَلّوكُمْ وَرَطاتِ الْقَتْلِ.» «فرزندان نخوت و برادران تعصّب و سواران مركب کبر و جهالت او را عملًا تصديق كردند ... تا آن‌جا كه افراد سركش شما منقاد او شدند و طمع او در شما مستحكم گرديد و بالاخره اين وضع از خفا و پنهانى درآمد و آشكار شد، حكومتش بر شما قوّت يافت و با سپاه خويش به شما حمله آورد، سپس شما را در پناهگاه‌هاى مذلّت داخل ساختند، در مهلكه‌ها فرود آورند.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - نامه ۳۱

به حضرت حسن مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) مى‌نويسد: «وَالاِْمْساكِ عَمّا لَمْ يُكَلَّفوا، فَإِنْ أَبَتْ نَفْسُكَ أَنْ تَقْبَلَ ذلِكَ دُونَ أَنْ تَعْلَمَ كَما عَلِموا فَلْيَكُنْ طَلَبُكَ ذلِكَ بَتَفَهُّم وَتَعَلُّم، لا بِتَوَرُّطِ الشُّبُهاتِ، وَعُلَقِ الْخُصوماتِ.» «آن‌چه را كه مکلّف نيستند رها سازند و اگر روحت از قبول اين ابا دارد كه تا همانند آن‌ها آگاهى نيابى و اقدام نكنى مى‌بايست از راه صحيح و براى فهميدن و ياد گرفتن اين راه را بپويى، نه اين كه خود را به شبهات بيفكنى و يا به دشمنى‌ها تمسّک جويى.» (شرح‌های نامه: )
در همین نامه وصیت می‌فرمایند: «وَتَتَوَرَّطُ الظَّلْماءَ، وَلَيْسَ طالِبُ الدّينِ مَنْ خَبَطَ وَلا مَنْ خَلَّطَ، وَالاِْمْساكُ عَنْ ذلِكَ أَمْثَلُ.» «آن كسى كه در اشتباه يا در حال تحيّر و ترديد است، طالب دين نيست و در چنين موقعى امساك و خوددارى از چنين راههايى بهتر است.» (شرح‌های نامه: )


از این مادّه پنج مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۳۰.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۷۷.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۵۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۶۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۴۳.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۴، خطبه۸۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۶۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۶۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۵۴۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۶۸.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۵.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۵۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۶۴.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۸۸، خطبه ۱۹۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۳۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۳۷۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۸۹.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۴۲.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۳۶.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۴۸.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۹۵، نامه ۳۱.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۱۷.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۹.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۲.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۵۳۱.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۱.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۷۳.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۳۷.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۴۸.    
۳۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۹۵، نامه ۳۱.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۱۷.    
۳۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۰.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۲.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۵۳۱.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۱.    
۳۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۷۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ورط»، ج۲، ص۱۱۳۰.    






جعبه ابزار