بَدَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَدَر (به فتح باء و دال) و
بادره از
مفردات نهج البلاغه، به معنای
سرعت و
عجله، کار و چیزی که به سرعت از
انسان سر می‌زند، می‌باشد.
حضرت علی (علیه‌السلام) از این واژه در بیان
موعظه‌ای، نامه‌ای خطاب به
امام حسن (علیه‌السلام) و ... استفاده نموده است.
بَدَر (به فتح باء و دال) بدور و مبادره، به معنای سرعت و عجله، کار و چیزی که به سرعت از انسان سر می‌زند آمده است.
چنان‌که در لغت آمده:
«
بَدَرَ: إلى الشّى‌ءِ بُدوراً و بادَر إِليْهِ مُبادَرَةً: أَسْرَعَ.»
به‌همین جهت به «
غضب» بادره گفته می‌شود.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (علیه‌السلام) در مقام موعظه‌ای فرموده‌اند:
«رَحِمَ اللهُ عَبْداً سَمِعَ حُكْماً فَوَعَى ... وَ بادَرَ الاَْجَلَ، وَ تَزَوَّدَ مِنَ الْعَمَلِ.» «
خدا رحمت کند به کسی که حکمی را بشنود و آن‌را در گوش گیرد و بر
اجل پیشی گیرد و از عمل توشه بردارد.»
همچنین به امام حسن (صلوات‌الله‌علیه) می‌نویسد:
«فَبادَرْتُكَ بِالاَْدَبِ قَبْلَ أَنْ يَقْسو قَلْبُكَ.» «به
تادیب تو سرعت کردم پیش از آن‌که دلت سخت شود.»
همچنین آن حضرت (علیه‌السلام) در بیانی به اصحابش می‌فرماید:
«فَلا تُكَلِّموني بما تُكَلَّمُ بِهِ الْجَبابِرَةُ، وَ لا تَتَحَفَّظوا مِنّي بِما يُتَحَفَّظُ بِهِ عِنْدَ أَهْلِ الْبادِرَةِ.» «با من با القابی سخن نگویید چنان‌که با جباران سخن گفته می‌شود و خودتان را از من نگه ندارید و در پیش من خود را ذلیل نکنید چنان‌که از اهل
غضب می‌کنند.»
مواردی از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بدر، بادره»، ص۱۱۷.
