هِلال (مفردات‌قرآن)

اهلّه جمع هلال است. مراد از سؤال تغییر اشکال ماه و رسیدن به هلال ثانوی است. از مجمع نقل شد: ماه را از آن هلال گویند که مردم به هنگام دیدن آن صدا را بلند می‌کنند.

راغب گفته: ماه را در شب اوّل و دوّم هلال گویند سپس آن قمر است بی‌آن‌که هلال گفته شود.
در مجمع فرموده: به قولی آن را در شب اوّل و دوم هلال گویند و بعد هلال گفته نمی‌شود تا در ماه آینده به حال اوّل برگردد.
به قولی فقط در سه شب اوّل هلال است بعد از آن قمر، و به قولی تا وقتی هلال است که بر ظلمت شب غلبه کند و آن در شب هفتم باشد. در قاموس نیز اقوال مختلف نقل کرده است.

به هر حال: لفظ (یَسْئَلُونَکَ عَنِ‌ الْاَهِلَّةِ) نشان می‌دهد که سؤال از هلال‌ها بوده در این صورت جواب با سؤال مطابق است که آن‌ها از فایده تغییرات قمر پرسیده بودند و جواب شنیده‌اند. به قول بعضی سؤال از حقیقت هلال‌ها است که روی چه علتی ماه چنین می‌شود و چون قدرت دانستن آن را که از مسایل هیئت است، نداشتند لذا از منافع آن جواب داده شده. ولی این سخن قابل قبول نیست.