• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَمّام (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: هَمّام (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: همّام.


هَمّام (به فتح هاء و تشدید میم) از واژگان نهج البلاغه از عبّاد و زهّاد و از اصحاب امیرالمؤمنین (صلوات‌الله‌علیه) است كه در اثر موعظه آن حضرت جان باخت.
یک مورد از اين کلمه در نهج‌البلاغه آمده است.


هَمّام:
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۰۶.    
از اصحاب «امیرالمومنین علی (علیه‌السلام)» است که در اثر موعظه آن حضرت جان باخت.
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۴۹.    


موردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۹۳

نقل شده «همّام» به آن حضرت عرض كرد پرهيزكاران را برای او آن‌چنان توصيف كند كه گويا آنان را با چشم مى‌نگرد. امام در پاسخش فرمود: «يا همّامُ، اتقِ اللهَ وأحْسِنْ فَـ (إنَّ اللهَ مَعَ الَّذينَ اتَّقَوْا و الَّذينَ هُمْ مُحْسِنونَ) فلم يقنع همّامٌ بِذَلِكَ القول حتّى عزم عليه.»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۷۷، خطبه ۱۹۳.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۸۵، خطبه ۱۹۱.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۳، خطبه ۱۹۳.    
«اى همّام! از خدا بترس و نيكى كن كه «خداوند با كسانى است كه تقوا پيشه كنند و با كسانى كه نيكوكارند». ولى همّام به اين مقدار قانع نشد (و در اين باره اصرار ورزيد) تا اين‌كه امام تصميم گرفت صفات متّقین را مشروحاً برايش بازگو كند.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۱.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴۷.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۵۱.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۵۲۷.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۱۴.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۳۴.    
)
حضرت پس از حمد و ثناى خداوند و صلوات بر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) شروع فرمود به بيان اوصاف متقين، همام به دقّت گوش مى‌داد. چون كلام امام به محلى رسيد، همّام دفعتا بی‌هوش شد و در همان بی‌هوشی از دنیا رفت. امام فرمود: به خدا قسم از اين پيشامد براى او مى‌ترسيدم آيا مواعظ در انسان چنين اثر مى‌گذارد؟ آرى! اگر موعظه از دهان حضرت ولّی ذوالجلال بيرون بيايد چنان اثر خواهد گذاشت. واقعا غير قابل وصف است كه انسان مطالب حق را طورى بيان كند و طورى از دل برآورد كه شنونده ناگهان قالب تهى كند، اين از امیرالمؤمنین (صلوات‌الله‌و‌سلامه‌علیه) سزاست.
یک مورد از اين کلمه در نهج‌البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۰۶.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۴۹.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۷۷، خطبه ۱۹۳.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۸۵، خطبه ۱۹۱.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۳، خطبه ۱۹۳.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۱.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴۷.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۵۱.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۵۲۷.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۱۴.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۳۴.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «همام»، ج۲، ص۱۱۰۶.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 193 نهج البلاغه
جعبه ابزار