هلال (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هِلال (به کسر‌هاء و فتح لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای ماه است.
هِلال به معنای ماه است.
(یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْاَهِلَّةِ قُلْ هِیَ مَواقِیتُ لِلنَّاسِ وَ الْحَجِّ...) «این هلال بودن ماه و باز بعد از چندی بصورت هلال آمدن و همچنین، چه فائده‌ای دارد؟ در جواب فرموده: آنها زمانها و وقتهااند برای مردم و اوقاتند برای
حج یعنی هلالها نشان دهنده اوقاتند.» اهلّه جمع هلال است. مراد از سؤال تغییر اشکال ماه و رسیدن به هلال ثانوی است. از مجمع نقل شد: ماه را از آن هلال گویند که مردم به هنگام دیدن آن صدا را بلند می‌کنند.
راغب گفته: ماه را در شب اوّل و دوّم هلال گویند سپس آن قمر است بی‌آنکه هلال گفته شود.
در
مجمع فرموده: به قولی آن را در شب اوّل و دوم هلال گویند و بعد هلال گفته نمی‌شود تا در ماه آینده به حال اوّل برگردد.
به قولی فقط در سه شب اوّل هلال است بعد از آن قمر، و بقولی تا وقتی هلال است که بر ظلمت شب غلبه کند و آن در شب هفتم باشد. در
قاموس نیز اقوال مختلف نقل کرده است.
بهر حال: لفظ
(یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْاَهِلَّةِ) نشان می‌دهد که سؤال از هلالها بوده در این صورت جواب با سؤال مطابق است که آنها از فائده تغییرات قمر پرسیده بودند و جواب شنیده‌اند. به قول بعضی سؤال از حقیقت هلالها است که روی چه علتی ماه چنین می‌شود و چون قدرت دانستن آن را که از مسائل هیئت است، نداشتند لذا از منافع آن جواب داده شده. ولی این سخن قابل قبول نیست.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «هلال»، ج۷، ص۱۶۲.
