هدایتگران (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند برای هدایت مردم و
نجات آنان از
گمراهی ، هدایتگرانی را به سوی بشر فرستاده است. در این مقاله
آیات مرتبط با هدایتگران معرفی می‌شوند.
علم، صفتى لازم براى هدايتگران:
«يابَتِ انّى قَد جاءَنى مِنَ العِلمِ ما لَم‌يَأتِكَ فَاتَّبِعنى اهدِكَ
صِرطًا سَويًّا؛
اي پدر! علم و دانشي نصيب من شده است كه نصيب تو نشده، بنابراين از من پيروي كن تا تو را به
راه راست هدايت کنم.»
صبر و
یقین به آيات الهى، از شرايط لازم براى هدايتگران الهى:
«و جَعَلنا مِنهُم امَّةً يَهدونَ بِامرِنا لَمّا صَبَروا وكانوا بِايتِنا يوقِنون؛
و از آنها امامان (و پيشواياني) برگزيديم كه به فرمان ما (مردم را) هدايت مي‌كردند بخاطر اينكه شكيبائي نمودند و به آيات ما يقين داشتند.»
استفاده هدايتگران الهى از ابزارها و روشهاى
حق، در
هدایت مردم:
۱. «ومِن قَومِ موسى امَّةٌ يَهدونَ بِالحَقّ وبِهِ يَعدِلون؛
و از قوم موسي گروهي به سوي حق هدايت مي‌كنند و حاكم به حق و عدالتند. » براين اساس كه «با» براى استعانت باشد.
۲. «ومِمَّن خَلَقنا امَّةٌ يَهدونَ بِالحَقّ وبِهِ يَعدِلون؛
و از آنها كه آفريديم گروهي به حق هدايت مي‌كنند و به حق اجراي عدالت مي‌نمايند.»
مصادیق هدایتگران با توجه به آیات قرآن عبترتند از:
ابراهیم علیه‌السلام،
اسحاق علیه‌السلام،
امت موسی،
انبیاء ، پیشوایان
بنی‌اسرائیل، رهبران
،
محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله ،
موسی علیه‌السلام ،
مؤمن آل فرعون ،
هارون علیه‌السلام،
یعقوب علیه‌السلام.
در متون دینی عوامل متعددی برای هدایت و ضلالت ذکر شده است. در قرآن کریم مهم‌ترین عوامل هدایت را پیامبر الهی، کتاب آسمانی، عمل صالح و انابه و تضرع در پیشگاه خداوند می‌باشد.
امام خمینی همسو با حکما و‌اندیشمندان اسلامی، باتوجه‌به آیات الهی برای هدایت عواملی را برمی‌شمارد از جمله:
۱- فطرت: اگر
فطرت الهی در انسان مقهور و محجوب نشده باشد و صفای نفس از دست نرفته باشد، انسان می‌تواند به سعادت و هدایت دست یابد.
۲- عقل: از جمله عوامل رسیدن به نور هدایت است در حقیقت معرفت به عقل و جنود آن مقدمه‌ای برای
هدایت است.
۳- انبیاء و اهل‌بیت (علیهم‌السّلام): که مهم‌ترین عامل هدایت‌اند و پیروی از آنان و ثبات قدم در این مسیر نورانی، سبب گذر از
صراط قیامت و
سعادت اخروی می‌شود انبیا آمده‌اند انسان‌ها را از سرگردانی و ضلالت به نور هدایت برسانند.
۴- قرآن کریم که راهنمای سلوک انسانیت است و مقصد اصلی آن، هدایت به راه‌های سلامت و خروج از مراتب ظلمات است.
۵- منع خطورات نفسانی با کوشش و
اخلاص و مبارزه با اوهام نفس و وسوسه‌های شیطانی.
۶- مجاهده برای خدا چنان‌که خداوند در قرآن کریم وعده داده است مجاهدان را هدایت خواهد کرد و از کسانی که در این مسیر به قدم حق و صدق سلوک کنند دستگیری می‌کند.
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۳، ص۱۰۰، برگرفته از مقاله «هدایتگران». •
دانشنامه امام خمینی ، تهران،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، ۱۴۰۰ شمسی.
