• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هدایت الله بسطامی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بسطامی، هدایت اللّه بن عبداللهِ اَوَرسیجی شاهرودی، فقیه، عالم و مؤلف امامی قرن سیزدهم است.



زمان تولد او نامعلوم و محل تولدش اَوَرسیج، از توابع بسطام، است.
برخی منابع نسبت وی را اوریجی ضبط کرده‌اند که تصحیف شده اَورسیجی است.
[۱] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۷۸، بیروت ۱۹۸۰.
[۲] ج ۲، ستون ۵۰۷، اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، استانبول ۱۹۵۵، چاپ افست تهران ۱۳۸۷.
[۳] عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۱۴۵، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت (بی تا).

مدرس
[۴] عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
او را به اَورسَج و امین
[۵] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۶۳، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
به اورشیج منسوب دانسته اند.


بسطامی پس از گذراندن دوران کودکی برای تحصیل علم به مشهد رفت و به کسب مقدمات علوم پرداخت،
[۶] عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵ـ۹۶، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
سپس برای تحصیلات بیش‌تر به اصفهان مسافرت کرد.
وی فقه و اصول را از شیخ محمدتقی اصفهانی، صاحب حاشیه بر معالم الاصول، و علوم عقلی را از ملا اسماعیل واحدالعین، صاحب حاشیه بر شوارق الالهام عبدالرزّاق لاهیجی، فرا گرفت.
[۷] عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
[۸] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۶۳، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۹] محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع الشمس، ج۲، ص۷۰۸، چاپ سنگی ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.

بسطامی برای تکمیل تحصیلات و استفاده از علمای بزرگ، به عتبات عالیات رفت و پس از نیل به درجه اجتهاد، به مشهد بازگشت و به نشر معارف شیعی و تدریس و تربیت شاگرد پرداخت.


وی، در ۱۲۸۱، به قصد حج به مکه رفت و پس از ادای مناسک، بر اثر وبا، و به قولی طاعون، درگذشت و در قبرستان ابی‌طالب دفن شد.
[۱۰] عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
[۱۱] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۶۳، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.



از جمله تألیفات او شرح شرایع الاسلام و شرح مبسوطی بر معالم الاصول است.
[۱۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۳۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۷۲، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۴] عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
[۱۵] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۶۳، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۶] محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع الشمس، ج۲، ص۷۰۸، چاپ سنگی ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
[۱۷] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۷۸، بیروت ۱۹۸۰.
[۱۸] ج ۲، ستون ۵۰۷، اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، استانبول ۱۹۵۵، چاپ افست تهران ۱۳۸۷.
[۱۹] عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۱۴۵، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت (بی تا).



(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع الشمس، چاپ سنگی ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
(۳) محسن امین، اعیان الشیعة، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۴) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، استانبول ۱۹۵۵، چاپ افست تهران ۱۳۸۷.
(۵) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۰.
(۶) عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت (بی تا).
(۷) عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش؛

 
۱. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۷۸، بیروت ۱۹۸۰.
۲. ↑ ج ۲، ستون ۵۰۷، اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، استانبول ۱۹۵۵، چاپ افست تهران ۱۳۸۷.
۳. ↑ عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۱۴۵، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت (بی تا).
۴. ↑ عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
۵. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۶۳، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۶. ↑ عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵ـ۹۶، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
۷. ↑ عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
۸. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۶۳، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۹. ↑ محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع الشمس، ج۲، ص۷۰۸، چاپ سنگی ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
۱۰. ↑ عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
۱۱. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۶۳، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۲. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۳، ص۳۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۳. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۷۲، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۴. ↑ عبدالرحمان بن نصرالله مدرس، تاریخ علماء خراسان، ج۱، ص۹۵، چاپ محمدباقر ساعدی خراسانی، مشهد ۱۳۴۱ش.
۱۵. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۲۶۳، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۶. ↑ محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع الشمس، ج۲، ص۷۰۸، چاپ سنگی ۱۳۰۱ـ۱۳۰۳، چاپ تیمور لیمودهی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۳ش.
۱۷. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۷۸، بیروت ۱۹۸۰.
۱۸. ↑ ج ۲، ستون ۵۰۷، اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، استانبول ۱۹۵۵، چاپ افست تهران ۱۳۸۷.
۱۹. ↑ عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۱۴۵، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت (بی تا).



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بسطامی»، شماره۱۳۴۳.    




جعبه ابزار