• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هاجِرَة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: نصف النهار.


هاجِرَة (به فتح هاء و کسر جیم) از واژگان نهج البلاغه به معنای نصف النهار وقت ظهر در وقت تابستان و گرمى هوا، جمع آن هواجر است.
مواردی از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



هاجِرَة: به معنای نصف النهار وقت ظهر در وقت تابستان و گرمی هوا است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۸۲

درباره اولیاء الله فرموده: «فَاتَّقوا اللهَ تَقِيَّةَ ذي لُبٍّ شَغَلَ التَّفَكُّرُ قَلْبَهُ، وَأَنْصَبَ الْخَوْفُ بَدَنَهُ، وَأَسْهَرَ التَّهَجُّدُ غِرارَ نَوْمِهِ، وَأَظْمَأَ الرَّجاءُ هَواجِرَ.»«اى بندگان خدا! از خدا بترسيد همچون ترس صاحب عقلى كه فكر، قلبش را مشغول ساخته، و ترس، بدنش را خسته كرده، شب زنده‌دارى هم خواب او را از چشمش ربوده امید به رحمت خدا او را به تشنگی روزه روزهاى گرم واداشته.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۱۳

درباره تقوی فرموده: «عِبادَ اللهِ، إِنَّ تَقْوَى اللهِ حَمَتْ أوْلِياءَ اللهِ مَحارِمَهُ، وَأَلْزَمَتْ قُلوبَهُمْ مَخافَتَهُ حَتَّى أَسهَرَتْ لَيالِيَهُمْ، وَأَظْمَأَتْ هَواجِرَهُمْ فَأَخَذوا الرّاحَةَ بِالنَّصَبِ.»«اى بندگان خدا! ترس از خدا دوستان خدا را از ارتكاب محرّمات باز مى‌دارد و قلب‌هاشان را قرين خوف و خشيت قرار مى‌دهد آن‌چنان كه آن‌ها را در دل شب بيدار مى‌دارد (و به راز و نياز با خدا بر مى‌خيزند) و در روزهاى گرم و سوزان به روزه وامى‌دارد.» (شرح‌های خطبه: )


مواردی از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۸۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۳۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۵۱۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۵۵، خطبه۸۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۳۸، خطبه۸۱.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۱، خطبه۸۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۲.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۴۰۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۶۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۶۲، خطبه ۱۱۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۲۲۳، خطبه ۱۱۲.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۹، خطبه ۱۱۴.    
۱۶. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۷۰.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۷۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۹۲.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۵۱.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۵۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هاجره»، ج۲، ص۱۰۸۹.    






جعبه ابزار