نگاه به عورت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نگاه به معناى نظر و ديد است.
قرآن کریم انسان‌ها را از نگاه به عورت یکدیگر نهی کرده است مگر در موارد خاص. در این مقاله آیات
مرتبط با نگاه به عورت معرفی می‌شوند.
مردان مؤمن، موظّف به پرهيز از نگاه به
عورت ديگران:
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ...
بر اساس برخى روايات، مقصود از «يغضّوا من أبصارهم» نگاه به عورت ديگران است.
زنان
مؤمن، مكلّف به پرهيز از نگاه به عورت ديگران:
وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَ ....
زنان مؤمن، وظيفه‌دار حفظ عورت خود از نگاه ديگران:
وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَ ....
مردان مؤمن، موظّف به حفظ عورت خود از نگاه ديگران:
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ...
از مقابله بين «يغضّوا من ابصارهم» و «يحفظوا فروجهم» استفاده مى‌شود كه مراد از حفظ
فروج، پوشاندن آن از نگاه است.
از
امام صادق علیه‌السلام درباره سخن خدا «قل للمؤمنين يغضّوا من ابصارهم و يحفظوا فروجهم» روايت شده است: هر چيزى كه در قرآن درباره
حفظ فرج آمده، مراد حفظ آن از
زنا است مگر در اين آيه كه مقصود حفظ آن -عورت- از نگاه ديگران است.
حفظ عورت از نگاه ديگران، زمينه‌ساز
طهارت و
پاکی:
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى لَهُمْ ....
علم به
خبیر بودن خداوند، زمينه
حفظ عورت از نگاه ديگران:
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ... إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما يَصْنَعُونَ.
جمله «خبيرٌ بما يصنعون» مى‌تواند بدين جهت باشدكه توجّه به
آگاهی خدا از اعمال آدمى، زمينه‌ساز عمل به فرامين ذكر شده در آيه باشد.
پوشاندن عورت از نگاه ناظر محترم واجب است همان‌طور که نگاه به عورت دیگران فی‌الجمله حرام است.
در حال تخلی - مانند سایر حالات - پوشاندن عورت از ناظر محترم؛ چه مرد باشد یا زن، حتی دیوانه و طفلی که ممیّزند، واجب است.
اما پوشاندن عورت از فرد غیر ممیّز واجب نیست
و «پوشاندن عورت با هرچه که آن را بپوشاند ولو مثلاً با دست خود یا با دست زوجه‌اش کفایت می‌کند.»
نگاه‌کردن زن و شوهر و نگاه‌کردن مالک و مملوکه به عورت یکدیگر جایز است.
پس «برای هر یک از زوج و زوجه جایز است که به بدن دیگری - ظاهر و باطن آن - حتی به عورت نگاه کنند. و همچنین مس هر کدام از آن‌ها - با هر عضو او به هر عضو آن دیگری، با
تلذذ و بدون تلذذ - جایز است.»
نگاه‌کردن به عورت طفل غیر ممیّز جایز است.
اشکالی نیست که غیر ممیّز - چه پسر و چه دختر - از احکام نگاه‌کردن و لمس نمودن بدون شهوت خارج است، نه با شهوت با فرض برانگیخته شدن آن.
۱- نگاه‌کردن به عورت دیگری هرچند که
دیوانه یا
طفل ممیّز باشد حرام است.
۲- نگاه‌کردن مالکه و مملوک او به عورت یکدیگر، بلکه بنابر اظهر به سایر اعضای بدن یکدیگر هم جایز نیست. و در اینجا منظور از عورت در مورد زن «قبل» و «دبر» است و در مرد «قبل» و «دبر» و «بیضتین» می‌باشد. و کفل و ران‌ها و حتی عانه و عجان از عورت حساب نمی‌شود؛ هرچند
احتیاط (مستحب) این است که از نگاه‌کردن و در معرض نگاه دیگران قرار دادن مویی که در اطراف عورت می‌روید اجتناب شود و پوشاندن ناف و زانو و مابین آن‌ها مستحب است.
۳- نگاه‌کردن
مرد به مثل خودش (مرد) به‌غیراز عورت،
مادامی‌که با تلذذ نباشد جایز است چه منظور الیه (کسی که موردنظر واقع می‌شود) پیر باشد یا جوان، خوش‌صورت باشد یا زشت.
کما این‌که «برای مرد جایز است که به بدن محارمش غیر از عورت درصورتی‌که با تلذذ و
ریبه نباشد نگاه کند. و مقصود از
محارم زنانی هستند که ازدواج با آن‌ها از جهت نسب یا شیر خوردن یا مصاهره، حرام است. و برای آن‌ها هم جایز است که به‌غیراز عورت، به بدن او بدون تلذذ و ریبه نگاه کنند.»
۳- در جواز نگاه‌کردن
زن به‌غیراز عورت، از مثل خودش (زن) اشکالی نیست و اما نگاه‌کردن به عورت او حرام است مثل مرد.
۴- نگاه‌کردن به عورت دیگری از
پشت شیشه، بلکه در آینه و آب زلال هم جایز نیست.»
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۳۸۶، برگرفته از مقاله «نگاه به عورت». •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
