نکوهش تکدی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تکدی در اسلام نکوهش شده ودر بعضی موارد
حرام شمرده شده است.
برپایه اصلِ
عزت نفس و پرهیز از آشکار کردن
فقر که در
اسلام مورد تأکید قرار گرفته است، در آیه ۲۷۳
بقره آن دسته از فقیرانی که با وجود فقر شدید خویشتنداری و از
تکدی پرهیز می‌کنند، ستوده شده‌اند:«لِلفُقَراءِ الَّذینَ اُحصِروا فی سَبیلِ اللّهِ لایستَطیعونَ ضَربًا فِی الاَرضِ یحسَبُهُمُ الجاهِلُ اَغنِیاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعرِفُهُم بِسِیمهُم لایسَلونَ النّاسَ اِلحافًا». این آیه درباره «
اصحاب صفّه » نازل شد که زیر سایبانی در مسجد پیامبر سکونت داشتند ؛ ولی با وجود احتیاج، هیچ گاه دست نیاز به سوی کسی دراز نکردند.
برخی گفته‌اند: از جمله «لایسَلونَ النّاسَ اِلحافًا» برمی‌آید که آنان بدون اصرار از دیگران درخواست کمک می‌کردند
؛ ولی بیش‌تر مفسران استفاده چنین مفهومی را از آیه نپذیرفته و گفته‌اند که قید «اِلحافًا» برای مذمت روش متداول
تکدی و دور بودن اصحاب صفه از این روش است.
تعبیر «یحسَبُهُمُ الجاهِلُ اَغنِیاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ» در آیه نیز مؤید این دیدگاه است که آنان بی اصرار نیز به
تکدی مبادرت نمی‌کرده‌اند.
بر پایه روایات، خداوند از آن رو
حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) را به دوستی خود برگزید
که وی از هیچ‌کس چیزی نخواست
و
حضرت موسی (علیه‌السلام) نیز به استناد آیه ۲۴
قصص در حال شدت احتیاج، دست نیاز به سوی
خداوند دراز کرد نه مردم
:«رَبِّ اِنّی لِما اَنزَلتَ اِلَیَّ مِن خَیر فَقیر».
در احادیث نیز
عزت نفس و پرهیز از
تکدی ستوده شده و درخواست حاجت از دیگران جز در موارد ضرورت بشدت نکوهیده شده است.
بر اساس برخی روایات پیامبر اکرم
بیعت گروهی از مسلمانان را با این شرط پذیرفت که از دیگران چیزی درخواست نکنند.
در روایات دیگر،
تکدی سبب ضعیف شدن زبان، از میان رفتن
شجاعت و
حریت و
آزادگی انسان ، باز شدن ۷۰ باب
فقر و طولانی شدن محاسبه اخروی
شمرده شده است؛ همچنین آیات و احادیثی که عزت را از آنِ خدا و رسول و مؤمنان دانسته و ذلت مؤمن را نکوهش کرده
، مانند آیه ۸
منافقون به گونه‌ای ضمنی،
تکدی را
ناپسند شمرده‌اند.
مرکز دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله « تکدی ».
