احمد بن عبدالوهاب بکری قرشی کندی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احمد بن عبدالوهاب بن محمد بن عبدالدائم بن منجی بکری قرشی کندی (۶۷۷- ۷۳۳ ق)، ملقب به شهاب‌الدین و معروف به نویری کندی، از
علما و مورخان و خطاطان برجسته
مصر بود.
نویری شخصیتی دانشمند و بحاث و دارای اطلاعاتی عمیق بود. وی منسوب به نویره- یکی از روستای بنی سویف در
مصر- می‌باشد. محل تولد و دوران رشد او در قوص سپری گشت. وی به خدمت سلطان ملک ناصر در آمد و سلطان او را به برخی وظایف گماشت. نویری شخصیتی فطرتا باهوش و زیرک بود، دارای ظاهری زیبا و در مصاحبت با یاران و اصحاب خویش دارای چهره باز و گشاده بود. نثری زیبا داشت و گاهی شعر نیز می‌سرود.
به سال ۶۷۷ ه ق در قریه نویره از قراء صعید ادنی در
مصر تولد یافت و به سال ۷۳۲ یا ۷۳۳ درگذشت.
از تالیفات اوست:
کتاب
نهایة الارب فی فنون الادب در ۲۷ جلد.
نام کتاب نشانگر محتوای مجلدات نخست کتاب است. کتاب مزبور ضمن بیست و هفت مجلد یا به تعبیر مؤلف بیست و هفت سِفر در
قاهره، توسط الموسسه المصره العامه، به چاپ رسیده است.
در مجلدات این کتاب تا رقم دوازده، درباره همه چیز گفتگو می‌شود و حکایات و نقل‌ها پیرامون انواع و اقسام موضوع‌های عرضه می‌شود. موضوع‌های این مجلدات، تاریخی نیست، اما مملو از موادی است که بکار تاریخ می‌آید. در مجلد اول موضوعاتی چون
آفرینش آسمان،
خورشید و
ماه،
ابر و
باران و هوا و آتش،
شب و
روز، اعیات امت‌های مختلف، خلفت
زمین، اقالیم سبعه، کوه‌ها، دریاها، نهرها، مناطق مختلف،
مکه و
بیت الله،
مدینه،
بیت المقدس، ویژگی‌های شهرهای مهم، بناهای غریب عالم و پیدایی آنها، ادب قصرها و منازل خالی از سکنه می‌باشد.
از مجلد سیزدهم به تاریخ پرداخته شده و در ادامه تاریخ عمومی عالم با تفصیل هرچه تمام‌تر و با استفاده از منابع متنوع پدید آمده است.
مجلد سیزدهم از خلقت
آدم تا پایان زندگی
موسی (علیه‌السّلام).
مجلد چهارده از پس از موسی تا
عیسی و پس از آن
ذوالقرنین و اخبار شاهان چین و ترک …
مجلد پانزدهم در اخبار مصر، اهرام، شاهان ایرانی تا ساسانی، شاهان روم و… اخبار شاهان عرب، ایام العرب که بسیار مبسوط آمده تایوم ذی قار.
مجلد شانزدهم در سیره نبوی تا
حجة‌الوداع.
مجلد هفدهم از وفود
عرب بر
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تا مسائل شخصی زندگی آن حضرت از اقوام و خویشان و موالی و همچنین لباس پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تا
دفن آن حضرت.
مجلد هیجدهم غزوات رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و سرایا تا پایان.
مجلد نوزدهم تاریخ
خلافت تا کشته شدن
عثمان.
مجلد بیستم تاریخ خلافت
امام علی (علیه‌السّلام) تا
قیام توابین در
عراق.
مجلد بیست و یکم تاریخ حوادث مهم از سال ۶۵ تا برافتادن امویان.
مجلد بیست و دوم تاریخ عمومی از آغاز خلافت عباسیان تاسال ۲۸۹٫
مجلد بسیت وسوم تا صفحه ۳۳۲۵ پایان خلافت عباسی و پس از آن دولت فاطمی مصر و دولت اموی در
اندلس.
مجلد بیست و چهارم در فتح افریقیه از آغاز و شرح دولت‌هایی که در مغرب بوده‌اند.
مجلد بیست و پنجم قیام‌های علویان،
صاحب الزنج،
قرامطه، دولت‌های صفاری و سامانی.
مجلد بیست و ششم درباره
آل زیاد،
آل بویه و
سلجوقیان.
مجلد بیست و هفتم که آخرین مجلد است درباره سلاجقه روم و خوارزمشاهیان و مغولان.
علمای قرن هشتم؛
نهایة الارب فی فنون الادب.
رسول جعفریان، منابع تاریخ اسلام.
مرکز اطلاع رسانی غدیر، برگرفته از مقاله «نویری»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۰۶. نرم افزارتراث۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
