• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نوص (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَوْص (به فتح میم و سکون واو) از واژگان نهج البلاغه به معنای التجاء و پناه بردن است. از مشتقات این کلمه در نهج البلاغه، مَناص (به فتح میم) اسم مكان است به معنى پناهگاه و مصدر است به معناى پناه بردن هم است. این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَوْص: به معنای التجاء و پناه بردن است. «ناص الى كذا: التجاء»
از مشتقات این کلمه، مَناص اسم مكان است به معنى پناهگاه و مصدر است به معناى پناه بردن هم است.


امام علی (صلوات‌الله‌علیه) به يكى از عموزادهايش كه اموال را دزديده بود مى‌نويسد: «فَكَأنَّكَ قَدْ بَلَغَتَ الْمَدَى، وَ دُفِنْتَ تَحْتَ الثَّرَى .... وَ لاَتَ حِينَ مَنَاص» (بنابراين دست نگهدار و اندكى انديشه نما! فكر كن به مرحله آخر زندگى رسيده‌اى، در زير خاكها مدفون گشته‌اى و اعمالت به تو عرضه شده، ... «ولى راه فرار و چاره مسدود است».) (شرح‌های نامه: ) اسم «لات» محذوف است «وَ لاَتَ حِينَ مَنَاص» يعنى: «نيست آن وقت، وقت فرار و پناه بردن به جایى.»


این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۷۸.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۱۸۹.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۸۲۹.    
۴. شرتونی، سعید،اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۱۴.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۱، نامه ۴۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۷۵، نامه ۴۱.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۴، نامه ۴۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۴۷، نامه ۴۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۴۵.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۵۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۰، ص۱۳۱.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۸، ص۷۸.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۱۶۸.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۱، نامه ۴۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نوص»، ج۲، ص۱۰۷۸.    






جعبه ابزار