نعیم بن حماد مروزی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نعیم بن حماد مروزی (م
۲۲۸ق)، از راویان قرن سوم هجری قمری بود.
گروهی از رجالیون
اهل سنت وی را
موثق، و گروهی دیگر
ضعیف و سازنده حدیث می‌دانند.
ابوعبدالله نعیم بن حماد بن معاویه خزاعی فارض مروزی، اهل
مرو بود که برای آموختن
حدیث به
عراق و
حجاز سفر کرد و سرانجام در
مصر ساکن شد.
او به گفته خودش، ابتدا
جهمی مسلک بود، ولی آن را رها کرد.
ابن حماد از افرادی چون
سفیان بن عیینه،
عبدالرزاق بن همام،
ابن مبارک و
رشدین بن سعد روایت کرده و کسانی چون
بخاری،
ابوزرعه دمشقی و
ابوحاتم از او حدیث کرده‌اند.
احمد بن حنبل گفته است: اولین شخصی که او را به کتاب‌های مسند می‌شناسیم، نعیم است.
رجالیون اهل سنت درباره جرح و تعدیل او اختلاف نظر دارند: گروهی او را موثق، و گروهی دیگر ضعیف و سازنده حدیث می‌دانند.
گفته‌اند که وی کتابی به نام مسند و کتاب‌هایی در ردّ
ابوحنیفه و جهمیه نوشته،
اما آنچه امروزه از او در دست است، کتاب الفتن در موضوع فتنه‌های
آخرالزمان و
علایم ظهور است که بخشی از آن را
ابن طاووس در کتاب
الملاحم (التشریف بالمنن) آورده است.
نعیم بن حماد را بایستی از بزرگان
اهل حدیث و مخالفان
معتزله به شمار آورد که در موضوع محنت از مصر به بغداد فرا خوانده شد و چون برخلاف نظر حکومت به قدیم بودن
قرآن رای داد، به زندان افتاد و در سال ۲۲۸ یا
۲۲۹ق در زندان
سامرا از دنیا رفت.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حماد مروزی»، ج۱، ص۸۰۶.
