نعمان بن بشیر انصاری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نعمان بن بشیر انصاری (
۲-
۶۶ق)، نخستین مولود
انصاری بعد از
هجرت پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) و از اصحاب
پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بود. وی مردی سخنور،
شاعر و اولین فردی بود که با
ابوبکر بیعت کرد. وی از کسانی بود که با
معاویه و
یزید همراهی و همکاری میکرد.
ابوعبدالله نعمان
بن بشیر
بن سعد
بن ثعلبة
بن خلاس انصاری خزرجی مدنی، نخستین مولود انصاری پس از هجرت پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) از
مکه به
مدینه است که در
ربیع الثانی سال دوم هجری یا چهارده ماه پس از هجرت در مدینه به دنیا آمد.
او از
اصحاب پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بود
و از آن حضرت و همچنین از داییاش
عبدالله بن رواحه،
عایشه و
عمر روایت کرده است.
کسانی چون پسرش
محمد،
حمید بن عبدالرحمان بن عوف،
شعبی و
عروة بن زبیر از او روایت کردهاند.
وی مردی سخنور بود
و در سرودن
شعر نیز بهره داشت.
اولین کسی بود که با ابوبکر (خلافت
۱۱ ـ
۱۳ق) بیعت کرد.
وقتی
عثمان (خلافت
۲۳-
۳۵ق) به
قتل رسید عَلَم خونخواهی او را برافراشت و به نزد
معاویه رفت.
معاویه او را به همراه
ابوهریره دوسی نزد
علی (علیهالسّلام) فرستاده تا قاتلان عثمان را معرفی کند، ولی حضرت به درخواست آنان پاسخی نداد.
نعمان
بن بشیر یکی از دو انصاری است که همراه معاویه در
صفین شرکت کرد،
همچنین از کسانی است که معاویه او را برای
غارت مناطق زیر نفوذ علی (علیهالسّلام) گسیل کرد.
نعمان در سال ۵۳ق
قضاوت دمشق را عهدهدار شد
و مدت نه ماه نیز کارگزار معاویه در
کوفه بود. در زمان خلافت یزید (
۶۰-
۶۴ق) نیز در سِمَت خود ابقا شد و تا اواخر سال ۶۰ق ادامه یافت و سرانجام عزل شد.
وی هنگام ورود
مسلم بن عقیل به کوفه، والی این شهر بود و در پی درخواست
امویان عزل شد.
پس از
حادثه عاشورا در سال
۶۱ق به دستور یزید مسئولیت بازگرداندن
اهل بیت امام حسین (علیهمالسّلام) به مدینه را بر عهده گرفت.
از آن پس نیز مدتی فرماندار
شهر حمص، از شهرهای
شام بود.
ولی به دلیل طرفداری از
ابن زبیر مورد
خشم مردم قرار گرفت
و از حمص فرار کرد، ولی عاقبت به دست مردم دستگیر شد و به قتل رسید و پس از آنکه سر از بدنش جدا کردند آن را در دامن همسر کلبیهاش قرار دادند.
وفات وی در سال
۶۵ یا ۶۶ق بوده است.
سالهای دیگری نیز برای وفاتش نقل شده است.
از نعمان دیوان شعری بر جای مانده است که یک بار در سال ۱۳۳۲ و بار دیگر در سال ۱۳۳۶ به چاپ رسید.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۸۰۳-۸۰۴، برگرفته از مقاله «نعمان انصاری».