نظریة العلم فی القرآن و مدخل جدید للتفسیر (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«نظریة العلم فی القرآن» نوشته «
غالب حسن» و به زبان عربی است. این کتاب به بررسی موضوع «علم» و «شناخت» از منظر
قرآن کریم می‌پردازد.
بحث از به کارگیری عقل و اندیشه حجم وسیعی از این کتاب آسمانی را به خود اختصاص داده است. نویسنده در این کتاب در پی آنست که موضوع مذکور را از دل آیات قرآنی بیرون کشد.
معرفی بارزترین راههای شناخت نظیر سمع، بصر، تفکر، رؤیت، تعقل و... و نوع شناختی که از هر یک از این طرق به دست می‌آید، در فصل اول این کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرد. تفسیر معادلاتی یا معادله‌ای موضوعی است که در فصل دوم کتاب بدان پرداخته شده است. نویسنده در این فصل با تصویر معادله‌های تکوینی، اقتصادی، اخلاقی و سیاسی موجود در بسیاری از آیات قرآنی در پی به دست آوردن دیدگاهی وسیع تر درباره موضوع مورد نظر از منظر قرآن کریم می‌باشد. وی در گام اول معادله را مطرح و در گام دوم دو طرف معادله را تعریف و در گام بعد دلیل مؤید معادله را بیان و در گام آخر از رهگذر این معادله دیدگاه وسیع تر را بیان می‌دارد. در فصل سوم به موضوع «کلمة» و مشتقات آن در قرآن کریم پرداخته و موارد گوناگون استعمال آن را یادآور می‌شود. مواردی چون گفتگوی انسانها با یکدیگر، تخاطب بین
خداوند و انسان، قضاء الهی، مخلوقات خداوند، تکالیف الهی و... که در آیات متعددی از قرآن کریم مورد اشاره قرار گرفته است. در این فصل به مناسبت موضوع «
وحی » و انواع و اقسام آن به تفصیل مورد بحث واقع شده و
تحریف قرآن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. «ذکر الله» در قرآن موضوع آخرین فصل از این کتاب است. نویسنده در این فصل ابتدا به تعریف لغوی و اصطلاحی واژه «ذکر» می‌پردازد و روشهای «یاد خدا» و اقسام دوگانه «ذکر» یعنی ذکر قلبی و ذکر زبانی را یادآور می‌شو و در ادامه به تفسیر معادله‌ای برخی آیات که در آنها واژه «ذکر» به کار رفته می‌پردازد و سپس به بیان عواملی که انسان را از ذکر خداوند بازمی دارد و سایر مطالب پرداخته است.
کتاب دارای یک مقدمه و چهار فصل ذیل می‌باشد:
الفصل الاول: نظریة العلم فی القرآن الکریم که در دو بخش ذیل ارائه می‌شود:
القسم الاول: من طرق المعرفة فی القرآن.
القسم الثانی: ما هو العلم که عناوینی چون: تعریف تطبیقی، هویة العلم و... را دربردارد.
الفصل الثانی: التفسیر المعادلاتی، که شامل عناوینی چون: الفکرة، المنهج و غیره است.
الفصل الثالث: الکلمة فی القرآن مقاربات فی المجال الدلالی و الوظیفی که عناوین: الوحی انواع و اصناف، ما هی هذه الکلمات و آفاق مقترحه را دربردارد.
الفصل الرابع: ذکر الله فی القرآن که عناوین: انواع الذکر، عوامل الجذب و الطرد، الموقف السلبی من الذکر، الذکر الکثیر و... را دربردارد.
در ادامه فهرست مطالب کتاب و در پایان کتاب معرفی اجمالی از نویسنده و آثار وی صورت گرفته است.
کتاب به قلم «
غالب حسن» نگاشته شده و در قطع وزیری با جلد شومیز در ۲۸۶ صفحه برای اولین بار در سال ۱۴۲۱ هجری قمری توسط انتشارات «دار الهادی» بیروت به چاپ رسیده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
