نسخ قرآن به خبر واحد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

نسخ حکمی قرآنی به وسیله خبر واحد را نسخ قرآن به خبر واحد گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.

---

نسخ قرآن به خبر واحد، مقابل نسخ قرآن به سنت متواتر بود. و عبارت است از نسخ حکمی از احکام قرآن کریم به وسیله خبر واحدی از معصومین (علیهم‌السلام).

---

بیشتر علمای اسلام، نسخ قرآن کریم را به خبر واحد جایز نمی‌دانند، زیرا هر چند هر دو الهام گرفته از وحی می‌باشد، ولی قرآن کریم «مقطوع السند» و خبر واحد «ظنی السند» است.
برخی از علمای اهل سنت مانند «غزالی» به جواز آن معتقد هستند، و وقوع آن را در نسخ بخشی از آیه وصیت که شامل وصیت برای والدین و اقرباء نیز می‌شود به حدیث نقل شده از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مبنی بر «اَلا لاوصیة لوارث» قبول دارند.
یکی از دلایل معتقدان به عدم جواز تخصیص کتاب به خبر واحد مقایسه تخصیص با نسخ است؛ به این صورت که نسخ هم شاخه‌ای از تخصیص است، با این فرق که نسخ در مورد زمان، و تخصیص در مورد افراد مطرح می‌شود، و چون مسلّم است که نسخ کتاب به خبر واحد جایز نیست پس ملاک آن در تخصیص هم وجود دارد.
اصولی‌ها در پاسخ گفته‌اند که اولاً: در باب نسخ، اجماع وجود دارد که نسخ کتاب با خبر واحد جایز نیست؛ ثانیاً: عقل، نسخ قرآنی را که به عنوان معجزه جاودانه رسول خدا تا روز قیامت باقی است و آیاتش آن‌قدر استحکام دارد که باید با تواتر ثابت شود، جایز نمی‌داند.

---