• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ندح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




نَدْح و نُدْح (به فتح و ضم نون و سکون دال و حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای کثرت و وسعت است. این واژه دو بار در نهج البلاغه آمده است.



نَدْح (مثل عقل و قفل) به معنای کثرت و وسعت و ندحه (به ضمّ و فتح اول) به معنای زمین وسیع است.


در اینجا به مواردی از کاربرد این واژه در نهج البلاغه اشاره می کنیم:

۲.۱ - نامه ۵۳

امام علی (علیه‌السلام) به مالک اشتر می‌نویسد: «و لا تندمنّ علی عفو و لا تبجحنّ بعقوبة و لا تسرعنّ الی بادرة وجدت منها مندوحة» «بر هیچ عفوی پشیمان مباش و بر هیچ عقوبتی شادی مکن و بر هیچ حدّتی و فشاری روی میاور، در صورتی که راه خلاصی در پیش داری». (شرح‌های نامه: )

۲.۲ - خطبه ۲۲۱

ایشان درباره سؤال از خدا فرموده: «یسئلون من لا تضیق لدیه المنادح و لا یخیب علیه الراغبون» «سؤال می‌کنند از خدائی که پهنه‌های بخشش بر او تنگ نیست، و رغبت کنندگان از او نومید نمی‌شوند». (شرح‌های خطبه: ) منادح جمع مندوحه به معنی زمین وسیع است گوئی منظور از آن وسعت بذل و بخشش است.


از این واژه دو مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۲۲.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۴۱۷.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۹۷، نامه۵۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۹۴، نامه۵۳.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲۸، نامه۵۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۶۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۴.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۴۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۳۸۵.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۸۵.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۳۲.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۴۸، خطبه۲۲۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۳۹، خطبه۲۱۷.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۳، خطبه۲۲۲.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۷.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۶.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۳۷.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۳۶۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۲۶۴.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۱۸۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ندب»، ج۲، ص۱۰۲۲.    






جعبه ابزار