• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نخر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَخَر (به فتح نون و خاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای پوسیدن و نَخِرَه (مثل عمده) به معنای سوراخ بینی و جلو بینی است. این واژه سه بار در نهج البلاغه آمده است.



نَخَر (مثل شرف) به معنای پوسیدن آمده است. نَخِرَه (مثل عمده) به معنای سوراخ بینی و جلو بینی است.


امام علی (علیه‌السلام) درباره اموات فرموده: «وَصَارَتِ الاَْجْسَادُ شَحِبَةً بَعْدَ بَضَّتِهَا، وَالْعِظَامُ نَخِرَةً بَعْدَ قُوَّتِهَا» «بدن‌ها نزار گردیدند بعد از پر گوشت بودن، و استخوان‌ها پوسیده گشتند، بعد از سخت بودن.» (شرح‌های خطبه: )نخره جمع نخر (مثل کتف) است.
درباره رفتار دنیا با مردم فرموده: «وَضَعْضَعَتْهُمْ بِالنَّوَائِبِ، وَعَفَّرَتْهُمْ لِلْمَنَاخِرَ، وَوَطِئَتْهُمْ بَالْمَنَاسِمِ» «دنیا آنها را با حوادث ناگوار ذلیل گردانید و بر روی بینی‌ها به خاکشان‌ انداخت و با سم‌های خود آنها را کوبید.» (شرح‌های خطبه: )
«وَدَقّاً لِمَناخِرِكُمْ» «برای کوبیدن و خاک مالیدن بینی‌های شما.» (شرح‌های خطبه: )


واژه نخر سه بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۲۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۴۸۹.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۹۵.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۵۴، خطبه ۸۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۳۷، خطبه ۸۱.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۱، خطبه ۸۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۵، خطبه ۸۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۳۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۳۹۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۴۰۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۶۰.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۵۶، خطبه ۱۱۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۱۸، خطبه ۱۰۹.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۶، خطبه ۱۱۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۵، خطبه ۱۱۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۸.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۴۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۲۷.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۵۲، خطبه ۱۹۲.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۶۴، خطبه ۱۸۷.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۸، خطبه ۱۹۲.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۹، خطبه ۱۹۲.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۸.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۳۲.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۷۵.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۸۹.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۳۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نخر»، ج۲، ص۱۰۲۰.    






جعبه ابزار