«ابوحامد محمد بن علی بن عمر سمرقندی» ملقب به «نجیب الدین»، از اطبا و داروشناسان مشهور دوره خوارزمشاهی، معاصر فخر رازی (متوفی ۶۰۶ ق)، طبیبمسلمان و از مردم سمرقند بود. متاسفانه از زندگی او اطلاع کافی در دست نیست.
در اوان حمله مغول زنده بود و در همان گیرودار، در فتنه مغول، در هرات ، در سال۶۱۹ق کشته شد. تالیفات بسیاری در زمینه پزشکی و داروشناسی داشت. آثار او در سراسر دنیای اسلامشهرت فراوان یافت، مخصوصا کتاب « الاسباب و العلامات » که از مهمترین کتاب‌های پزشکی قدیم بوده و دستکم تا پنج قرن از نفوذ بسیاری برخوردار بود. این کتاب درباره بیماری‌های جزئی و علت ، علامت و علاج آن‌ها تالیف شده و هیچ یک از بیماری‌هایی که تا آن زمان شناخته روزگار بود، در آن ناگفته نمانده و درباره درمان هر یک از آن‌ها خلاصه‌ای از کتاب‌های معتبر پزشکان نقل شده بود. وی در تالیف این کتاب در علم پزشکی و درمان، از درمان‌های بقراط و قانونابن سینا بهره گرفته است.
