نجو (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَجْو (به فتح نون و سکون جیم) و
نَجات (به فتح نون و جیم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای خلاص شدن و نجات یافتن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه بهکار رفته است، مانند:
نَجْوی (به فتح نون و سکون جیم) به معنای بیخگوشی حرف زدن، سخن سرّی گفتن و
نَجِّی (مثل فعیل، به فتح نون و کسر جیم) به معنای آنانکه با هم نجوی میکنند. مواردی از این واژه در
نهج البلاغه آمده است.
نَجْو و
نَجَات به معنای خلاص شدن و نجات یافتن آمده است.
امام علی (علیهالسلام) چنانکه فرموده:
«مَنْ لَمْ يُنْجِهِ الصَّبْرُ أَهْلَكَهُ الْجَزَعُ.» «آنکه
صبر نجاتش ندهد،
جزع و ناله هلاکش میکند.»
(شرحهای حکمت:
)
نَجْوی به معنای بیخگوشی حرف زدن، سخن سرّی گفتن: «ناجاه مناجاة: سارّه» درباره نجوی فرموده:
«لِلْمُؤْمِنِ ثَلاَثُ سَاعَات: فَسَاعَةٌ يُنَاجِي فِيهَا رَبَّهُ، وَسَاعَةٌ يَرُمُّ مَعَاشَهُ، وَسَاعَةٌ يُخَلِّي بَيْنَ نَفْسِهِ وَبَيْنَ لَذَّتِهَا فِيَما يَحِلُّ وَيَجْمُلُ.» «براى
مؤمن سه ساعت است ساعتى كه با پروردگارش
راز و نیاز مىكند، و ساعتى كه در آن به معاش خود مىرسد، و ساعتى كه بين خود و
لذت حلال و پسنديده خلوت مىكند...»
(شرحهای حکمت:
)
نَجِّی: (مثل فعیل) به معنای آنانکه با هم نجوی میکنند، در واحد و جمع به کار میرود، چنانکه درباره
مرگ فرموده:
«فَكَأَنْ قَدْ أَتْاكُمْ بَغْتَةً فَأَسْكَتَ نَجِيَّكُمْ، وَفَرَّقَ نَدِيَّكُمْ» «گوئی که ناگهان آمده و نجوی کنندگان شما را خاموش کرده و مجلستان را پراکنده نموده است.»
(شرحهای خطبه:
)
مواردی از واژه نجو در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نجو»، ج۲، ص۱۰۱۷.