نجذ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَجْذ (به فتح نون و سکون جیم) و
ناجِذ (به فتح نون و کسر جیم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای آخرین دندان آسیاب است.
به هر
دندان و نیز به دندان‌های جلو ناجذ گویند.
مواردی از این واژه در
نهج آمده است.
نَجْذ و
ناجِذ به معنای آخرین دندان آسیاب آمده است.
به هر دندان و نیز به دندان‌های جلو ناجذ گویند.
جمع آن نواجذ است «عضّ علی ناجذه» یعنی دندان بر دندان فشرده،
کنایه از
صبر و استقامت است.
نَجْذ (
مثل عقل) گزیدن با دندان است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (علیه‌السلام) آن‌گاه که در «
جمل» پرچم را به دست
محمد حنفیّه داد فرمود:
«تَزولُ الجِبالُ وَ لا تَزُلْ! عَضَّ عَلَى ناجِذِكَ، أَعِرِ اللهَ جُمجُمَتَكَ، تِدْ في الاَْرْضِ قَدَمَكَ.» «اگر کوه‌ها از جای خود کنده شوند، تو از جای خود
حرکت نکن، دندان بر دندان بفشار (
استقامت کن انسان چون بر دشمن
غضب گیرد دندان بر دندان می‌فشارد) کاسه سرت را بر خدا عاریت سپار (از
شهادت مترس) قدمت را در
زمین بکوب.»
به
خوارج فرمود:
«فَأَقيموا عَلى شَأْنِكُمْ، وَ الْزموا طَريقَتَكُمْ، وَ عَضّوا عَلَى الْجِهادِ بِنَواجِذِكُمْ، وَ لا تَلْتَفِتوا إِلى ناعِق نَعَقَ.» «در راه سابق خود قائم باشید، بر
جهاد با دشمن دندان بر دندان بفشارید.»
درباره
جنگ فرموده:
«بادِياً نَواجِذُها.» «درحالی که دندان‌های جنگ آشکار شده است.»
مواردی از واژه
نجذ در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نجذ»، ج۲، ص۱۰۱۴.
