نثر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَثر (به فتح نون و سکون ثاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای پراکندن است.
مشتقات
نَثر که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
مَنْثُوراً (به فتح میم، سکون نون و ضم ثاء) به معناى پاشيدن و پراکندن؛
انْتَثَرَتْ (به کسر همزه، سکون نون و فتح تاء و ثاء) به معنای پراکندن ستارگان (
قیامت) است.
نَثر به معنای پراکندن است.
راغب گفته:
نَثْرُ الشّی‌ء: نشره و تفریقه»
به مواردی از
نَثر که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(اِذا رَاَیْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤاً مَنْثُوراً) «چون آن
غلام
ها را بینی گمان کنی مروارید پراکنده‌اند که در هر گوشه از صفا می‌درخشند.»
(وَ قَدِمْنا اِلی ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً) (و ما به سراغ اعمالى كه انجام داده‌اند مى‌رويم، و همه را همچون غبارى پراكنده در هوا قرار مى‌دهيم.)
هباء منثور به معنی گرد پراکنده است یعنی آمدیم به عملشان و آنرا همچون غبار پراکنده نمودیم مثل:
(مَثَلُ الَّذِینَ کَفَرُوا بِرَبِّهِمْ اَعْمالُهُمْ کَرَمادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّیحُ فِی یَوْمٍ عاصِفٍ لا یَقْدِرُونَ مِمَّا کَسَبُوا عَلی شَیْ‌ءٍ..) (كسانى كه به پروردگارشان
کافر شدند، اعمالشان همچون خاكسترى است در برابر وزش تند باد در يک روز طوفانى؛ آنها توانايى ندارند كمترين چيزى از آنچه را انجام داده‌اند، به دست آورند)
هر دو آیه درباره اعمال نیکی است که کفّار در این
دنیا انجام داده‌اند و در
آخرت بهره‌ای از آن نخواهند دید.
(آنگاه که
آسمان بشکافد و آنگاه که ستارگان پراکنده شوند)
ظاهر آن است که پراکنده شدن کواکب در اثر انفطار آسمان است آیه از آیات
قیامت است که در «قیامت» بررسی شد.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «نثر»، ج۷، ص۱۳.
