ناسخ (علوم قرآنی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

دلیل شرعیِ رافع حکم شرعی پیشین را ناسخ می گویند.

---

«ناسخ» یکی از ارکان نسخ است. به دلیل و نص شرعی متاخر که حکم دلیل شرعی پیشین را بردارد «ناسخ» می‌گویند.

---

شیخ طوسی در تعریف ناسخ می‌نویسد:
«اما الناسخ فهو کل دلیل شرعی یدل علی زوال مثل الحکم الثابت بالنصّ الاوّل فی المستقبل علی وجه لولاه لکان ثابتاً بالنصّ الاول مع تراخیه عنه؛
ناسخ، هر دلیل شرعی است که بر عدم اعتبار حکم نصوص قبلی در آینده دلالت کند؛ به طوری که اگر ناسخ نبود، حکم قبلی پابرجا می‌ماند».

---

نکته قابل توجه این است که ناسخ احکام فقط خدا است؛ ولی مجازاً به نص شرعی متاخر که نص شرعی متقدم را بردارد، ناسخ اطلاق می‌شود.

---

ارکان نسخ ؛
منسوخ ؛
ناسخ و منسوخ .

---