مکنت و قدرت در امتهای پیشین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
قرآن و روایات در مورد
قوت و بزرگی اندام مطالبی ذکر شده که به پاره ای از آن اشاره می کنیم.
قرآن در آیاتی چند از برتری امتهای پیشین از نظر قوای جسمانی، فراوانی اموال و اولاد و بهره‌مندی از نعمتهای زمین و بر جای گذاشتن آثار یاد کرده است: «کَالَّذینَ مِن قَبلِکُم کانوا اَشَدَّ مِنکُم قُوَّةً واَکثَرَ اَمولاً واَولدًا»،
«اَو لَم یَعلَم اَنَّ‌الله قَداَهلَکَ مِن قَبلِهِ مِنَ‌القُرونِ مَن هُوَ اَشَدُّ مِنهُ قُوَّةًو اَکثَرُ جَمعًا»،
«اَوَلَم یَسیروا فِی‌الاَرضِ فَیَنظُروا کَیفَ کانَ عقِبَةُ الَّذینَ مِن قَبلِهِم کانوا اَشَدَّ مِنهُم قُوَّةً و اَثارُواالاَرضَ و عَمَروها اَکثَرَ مِمّا عَمَروها»
در موارد دیگر نیز مانند آیات ۴۴ فاطر،
بر این امر تأکید شده است.
در برخی از روایات اسرائیلی (
اسرائیلیات ) از وجود انسانهای
عظیم‌الخلقه همچون عوج‌بن‌عنق یاد شده که گفته شده قد او چنان بود که با کمانش ماهی را از
دریا،
صید می‌کرد و آن را با نزدیک‌کردن به
خورشید کباب می‌کرد!
و نیز در ضمن روایاتی که در تبیین ماجرای نبرد بنی‌اسرائیل با عمالقه در کنار رود اردن وارد شده از جثّه
عظیم عمالقه سخن به میان آمده است. براساس یکی ازاین روایات ۱۲ تن برگزیده شده از سوی
موسی (علیه‌السلام) که برای کسب اطلاعات از سپاه
دشمن از
آب عبور کرده بودند به چنگ یکی از عمالقه گرفتار می‌شوند و به‌سان کوتوله‌ها در آستین یا زیر کمربند او
اسیر می‌گردند و یک تن از آنان برای هشدار و
عبرت سایر سپاه موسی (علیه‌السلام) باز گردانده می‌شود. با شایع شدن خبر
عظیم‌الجثه بودن عمالقه همه سربازان موسی (علیه‌السلام) به استثنای دو نفر به
وحشت افتاده و می‌گریزند. مدعیان چنین داستانهایی به آیه ۲۲
مائده استناد کرده و گفته‌اند: مقصود از جبّار بودن عمالقه
عظیم بودن جثّه و اندام آنهاست
:«قالوا یموسی اِنَّ فیها قَومًا جَبّارینَ واِنّا لَن نَدخُلَها حَتّی یَخرُجوا مِنها»
نیز در برخی از
روایات فریقین از بزرگ بودن قد و اندام
حضرت آدم (علیه‌السلام) به‌گونه‌ای که آسمانیان از
گریه او نزد خداوند
شکایت بردند یاد شده است. گفته شده که پس از شکایت آسمانیان، از قد او تا ۷ ذراع (حدود سه متر و نیم) کاسته شد.
برخی از
قرآن‌پژوهان معاصر درباره برتری و فزونی
قدرت جسمانی
قوم عاد که به اذعان
قرآن به تراشیدن کوه می‌پرداختند، به برخی نتایج باستانشناسی و استخوانهای بزرگ کشف شده استناد کرده و مدعی شده براساس نظریه برتری جسمانی پیشینیان و بزرگ‌تر بودن اندام آنان می‌توان از پدید آوردن پدیده شگرف
اهرام مصر تفسیری قابل پذیرش ارائه کرد.
گرچه برتری پیشینیان از نظر اموال و فرزندان یا آبادانی زمین با محذوری روبه‌رو نیست؛ اما
قضاوت درباره برتری جسمانی و قوت آنان به این معنا که آنان از اندامی به مراتب بزرگ‌تر و قوی‌تر از اندام انسانهای امروزین بوده‌اند، به‌رغم شواهد ادعا شده به بررسی و تأمّل بیش‌تر نیاز دارد. برخی از صاحب نظران
روایت پیشگفته درباره
حضرت آدم (علیه‌السلام) را
نقد کرده و آن را مخالف نظام احسن دانسته است، زیرا اگر
قرآن آفرینش انسان با ویژگیهای امروزین را احسن تقویم (برترین اعتدال) می‌شناسد، دیگر نمی‌توان همزمان اندام
عظیم و بزرگ ادعایی انسانهای پیشین را نیز منطبق با نظام أحسن دانست.
بحارالانوار؛ بینات؛ التبیان فی
تفسیر القرآن؛ التحقیق فی کلمات
القرآن الکریم؛ ترتیب کتاب العین؛
تفسیر الصافی؛
تفسیر العیاشی؛
تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر؛
التفسیر الکبیر؛
تفسیر نمونه؛ جامع‌البیان عن تأویل آی
القرآن؛ جامعه و تاریخ از دیدگاه
قرآن؛ الدرالمنثور فی
التفسیر بالمأثور؛ روح المعانی فی
تفسیر القرآن العظیم؛ شرح اصول الکافی؛ صیانة
القرآن من التحریف؛ الکافی؛ کشف الاسرار و عدة الابرار؛ لسان العرب؛ مبانی جامعه‌شناسی؛ مجمع البحرین؛ مجمع البیان فی
تفسیر القرآن؛ مجموعه آثار، استاد مطهری؛ مفردات الفاظ
القرآن؛ مناقب آل‌ابی‌طالب؛ المیزان فی
تفسیر القرآن؛ نثر طوبی؛ وسائل الشیعه.
دائرة المعارف قران کریم جلد چهارم، برگرفته از مقاله«امت در قرآن» شماره۴.
