کفر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كُفْر (به ضم کاف و سکون فاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پوشاندن است. از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه عبارتند از؛
كُفْرَان (به ضم کاف و سکون فاء) به معنای انكار نعمت و كفر در انكار دين است.
كَفَّارَة (به فتح کاف و تشدید فاء) به معنای پوشاننده است.
كُفْر به معنای پوشاندن است.
راغب گويد: كفر در لغت به معنى پوشاندن است.
شب را
کافر گويند كه اشخاص را مى‌پوشاند. زارع را كافر گويند كه تخم را در زمين مى‌پوشاند. كفر نعمت پوشاندن آن است با ترک شكر، بزرگترين كفر انكار
خدا يا دين يا
نبوت است. «كفران» بيشتر در انكار نعمت و كفر در انكار
دین به كار مى‌رود. كفّاره به معنای پوشاننده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) به خوارج كه گفتند: بايد اقرار به كفر كنى و سپس توبه نمایى (نعوذ بالله) فرمود:
«أَبَعْدَ إِيمَاني بِاللهِ وَجِهَادِي مَعَ رَسُولِ اللهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) أَشْهَدُ عَلَى نَفْسِي بِالْكُفْرِ لَقَدْ ضَلَلْتُ إِذاً وَمَا أَنَا مِنَ الْمُهْتَدِينَ» (آيا پس از ايمانم به خدا و جهاد كردن در ركاب پيامبر، گواهى به كفر خويش دهم؟ اگر چنين كنم گمراه شده‌ام و از هدايت يافتگان نخواهم بود.)
(شرح‌های خطبه:
)
و نيز فرموده:
«غَيْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ وَغْيْرَةُ الرَّجُلِ إيمَانٌ» در شرح اين سخن گفته‌اند: يعنى «غيرت زن منجرّ به كفر مى‌شود كه مرد را از حلال خدا و ازدواج دوم منع مى‌كند و غيرت مرد ايمان است كه منجر به ترک
زنا مى‌شود.»
(شرح‌های حکمت:
)
«مِنْ كَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ وَالتَّنْفِيسُ عَنِ الْمكْرُوبِ» كه در «كرب» گذشت. (از جمله كفّاره‌هاى گناهان بزرگ، به فرياد مصيبت زدگان رسيدن و تسلّى دادن به رنجيدگان است.)
(شرح‌های حکمت:
)
«وَلاَ مَكْفُور دِينُهُ» منظور كفر يا كفران است. (به آيينش كافر نيستم.)
(شرح‌های خطبه:
)
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کفر»، ج۲، ص۹۰۶.
