مُبین (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُبین: (هِىَ ثُعْبانٌ مُّبِينٌ) تعبير به
«مُبین» اشاره به اين است كه راستى تبديل به اژدها شد و چشم‌بندى، تردستى و سحر و مانند آن‌ها نبود. برخلاف، كارى كه ساحران بعداً انجام دادند، زيرا در مورد آن مى‌گويد: آن‌ها چشم‌بندى كردند و عملى انجام دادند كه تصور مى‌شد مارهايى است كه به حركت درآمده است.
«مُبین» از مادّه «
ابانه» است و به‌طورى كه بعضى از مفسران گفته‌اند: اين ماده گاهى به معناى فعل لازم و گاهى فعل متعدى آمده، در صورت اول مفهوم كلمه
«مُبین» همان
«آشکار» خواهد بود
و در صورت دوم
«آشکار کننده».
ترجمه و تفاسیر
آیات مرتبط با
مُبین:
(فَأَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ) (
موسی عصاى خود را افكند، ناگهان اژدهاى آشكارى شد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
ثعبان به معناى مار بسيار بزرگ است و هيچ منافاتى بين اين آيه كه معجزه موسى را
ثعبان مبين خوانده با آيه
(فَلَمَّا رَآها تَهْتَزُّ كَأَنَّها جَانٌّ وَلَّى مُدْبِراً وَ لَمْ يُعَقِّبْ) نيست، براى اين‌كه گرچه كلمه جان در زبان عرب به معناى مار كوچک است وليكن بايد دانست كه اين كلمه در آيه‌اى به كار رفته كه مربوط به داستان موسى در شب طور است كه در جاى ديگر درباره آن فرموده:
(فَإِذا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعى) و كلمه
(ثُعْبانٌ مُبِينٌ) در آيه‌اى است كه مربوط به جريان ملاقات با فرعون است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(طس تِلْكَ آيَاتُ الْقُرْآنِ وَ كِتَابٍ مُّبِينٍ) (طس، اين آيات قرآن و
کتاب مبین است.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مبين از إبانه به معناى اظهار است و اگر كلمه كتاب را نكره آورد و نفرمود و الكتاب المبين براى اين بوده كه عظمت آن را برساند (چون نكره آوردن اسم، گاهى تفخيم و تعظيم را مى‌رساند) و معناى جمله مورد بحث اين است كه اين آيات رفيع القدر و عظيم المنزله كه ما نازل مى‌كنيم آيات كتابى است خواندنى و عظيم الشان، كتابى كه مقاصد خود را روشن مى‌كند و ابهام و پيچيدگى ندارد. در مجمع البيان گفته: اگر آيات را به دو صفت قرآن و كتاب توصيف كرد، براى اين بود كه بفهماند همانطور كه با خواندن، ظاهر مى‌شود با نوشتن نيز ظاهر مى‌شود و خلاصه به منزله ناطقى است كه معارف را آن هم از دو طريق خواندن و نوشتن بيان مى‌كند و اگر آن را با كلمه مبين توصيف كرد، براى اين بود كه آن را به ناطقى تشبيه كرده باشد كه روشن سخن مى‌گويد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُبین»، ص۴۹۸.
