مَهْد (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَهْد: (کَانَ فِی الْمَهْدِ صَبِیّاً)واژه
«مَهْد» چنان که «
راغب» در «
مفردات» می‌گوید: به معنای جایگاهی است که برای کودک آماده می‌کنند،
خواه گهواره باشد، یا دامان مادر و یا بستر؛ و
مهد و
مهاد هر دو در
لغت به معنای:
المَکَانُ الْمُمَهَّدُ الْمُوَطَّاُ: «محل آماده شده و گسترده» (برای استراحت و
خواب) آمده است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
مَهْد:
(فَأَشَارَتۡ إِلَيۡهِ قَالُواْ كَيۡفَ نُكَلِّمُ مَن كَانَ فِي ٱلۡمَهۡدِ صَبِيّٗا) (
مریم به او اشاره كرد؛ گفتند: «چگونه با كودكى كه در گاهواره است سخن بگوييم؟!»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه
مهد به معنای گهواره و سریری است که برای بچه‌ها درست می‌کنند و بچه‌ها را روی آن گذاشته می‌خوابانند. بعضی‌گفته‌اند: مراد از
مهد در آیه شریفه آغوش و دامن مادر او است.
بعضی دیگر گفته‌اند: مرباة، یعنی مرجحه است.
(مرجحه به معنی طنابی است که از بالا می‌اندازند و داخل آن پارچه‌ای قرار داده و در دو طرف آن دو چوب فرو می‌کنند سپس بچه را داخل آن می‌خوابانند.
در اصطلاح
فارسی به آن ننو می‌گویند.
و بعضی‌گفته‌اند به معنای هر جایی است که طفل در آن جای گرفته باشد. چون مریم هنوز برای عیسی گهواره‌ای تهیه نکرده بود.
ولیکن حق مطلب این است که آیه شریفه ظهور در گهواره دارد و هیچ دلیلی نیست بر اینکه آن جناب گهواره تهیه نکرده بود ممکن است مردم بعد از آنکه مریم به خانه رسیده و برای فرزندش گهواره و یا مرجحه که آن نیز در آن روزگار گهواره نامیده می‌شده تهیه کرده است، به وی هجوم آورده باشند که این کودک را از کجا آورده‌ای؟!.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَ جَعَلَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا لَّعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ) (همان كسى كه
زمین را محل
آرامش شما قرار داد، و براى شما در آن راه‌هايى آفريد، باشد تا
هدایت شويد و به مقصد برسيد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى: خدا آن كسى است كه زمين را براى شما طورى آفريد كه در دامن آن پرورش يابيد، آن طور كه اطفال در گهواره
تربیت شده و نشو و نما مى‌كنند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مَهْد»، ص۵۶۵.
