مَطْو (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَطْو (به فتح میم و سکون طاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای سرعت سير است. از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه،
مَطِيَّة (به فتح میم و تشدید یاء) به معنای چهار پاى سريع السير است، جمع آن
مَطايا است و آن بارها در
نهج البلاغه آمده است.
مَطْو (مثل عقل) به معنای سرعت سير است: «مَطَا الرجلُ مَطْواً: جدَّ في السير و اسرع».
مطيَّة به معنای چهار پاى سريع السير است، جمع آن
مَطايا است.
چنان‌كه
حضرت علی (علیه‌السّلام) فرموده:
«وَ الرَّغْبَةُ مِفْتَاحُ النَّصَبِ، وَ مَطِيَّةُ التَّعَبِ» «طمع كليد رنج و مركب زحمت است.»
(شرح‌های حکمت:
)
حضرت به
حضرت مجتبی (صلوات‌اللّه‌علیه) مى‌نويسد:
«وَ اعْلَمْ، أَنَّ مَنْ كَانَتْ مَطِيَّتُهُ اللَّيْلَ و النَّهَارَ، فَإِنَّهُ يُسَارُ بِهِ وَ إِنْ كَانَ وَاقِفاً، وَ يَقْطَعُ الْمَسَافَةَ وَ إِنْ كَانَ مُقِيماً» «بدان پس عزيزم، آن كه شب و روز او را مركب است اگر ايستاده هم باشد. راه برده مى‌شود و اقامت هم بكند قطع مسافت مى‌نمايد. (چون شب و روز هميشه در گذرند)»
(شرح‌های نامه:
)
حضرت درباره
بنی‌امیّه فرموده:
«وَ إِنَّمَا هُمْ مَطَايَا الْخَطِيئَاتِ وَ زَوَامِلُ الاْثَامِ» «آن‌ها مركب‌هاى خطايا و رفقاى ثابت گناهانند.»
(شرح‌های خطبه:
)
و نيز می‌فرمايد:
«وَ شِمْ بَرْقَ النَّجَاةِ، وَ ارْحَلْ مَطَايَا التَّشْمِيرِ» «برق نجات را ببين (كه كجا باران مى‌باراند) و بر مركب‌هاى آمادگى جهاز بگذار.»
(شرح‌های خطبه:
)
و در
خطبه ۱۶ فرموده:
«التَّقْوَى مَطَايَا ذُلُلٌ، حُمِلَ عَلَيْهَا أَهْلُهَا، وَ أُعْطُوا أَزِمَّتَها، فَأَوْرَدَتْهُمُ الجَنَّةَ» «تقواى
خدا مركب‌هاى راهوار است كه
انسان را به
بهشت مى‌رسانند.»
(شرح‌های خطبه:
)
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مطو»، ج۲، ص۹۸۳.
