مَشکُور (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَشکُور:
(كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا) مَشکُور: از مادّه «
شکر» به معنى «پاداش داده و پذيرفته شده» است.
به موردی از کاربرد
مَشکُور در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ مَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ وَ سَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا) (و هر كس كه سراى آخرت را بطلبد، و براى آن سعى و كوشش كند، در حالى كه
ایمان داشته باشد، چنين كسانى سعى و تلاش آنها، از سوى
خدا پاداش داده خواهد شد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: معناى جمله
(فَأُولئِكَ كانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُوراً) اين است كه
خداوند عمل چنين كسانى را به بهترين وجه قبول نموده و كوشش آنان را مى‌ستايد و ستايش خدا در برابر عمل بنده، عبارت است از تفضل او بر بنده‌اش.
آرى همين كه خداوند پاداش نيک به بنده‌اش مى‌دهد، تفضلى است بر بنده‌اش و گرنه وظيفه بنده، بندگى مولاى خويش است، و نبايد خود را طلبكار مولايش بداند، پس ثواب دادن، تفضل مولا است، و ثنا خواندنش بر بنده، تفضلى ديگر است.
(وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ) آيه مورد بحث خطوط زندگى طالبان
آخرت را بازگو مى‌كند و مى‌گويد:
«آن‌كس كه سراى آخرت را بطلبد و سعى و كوشش خود را براى آن انجام دهد،در حالى كه ايمان داشته باشد، سعى و تلاش او (از سوى خدا) پاداش داده خواهد شد»
(كٰانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُوراً) درست است كه سعى و تلاش براى آخرت بدون ايمان نخواهد بود و بنابراين مفهوم ايمان در آن نهفته شده است، ولى از آن‌جا كه ايمان يک اصل اساسى و پايه اصلى در اين راه است به آن مقدار از دلالت التزامى قناعت نكرده و با صراحت ايمان را به عنوان يک شرط بازگو مى‌كند.
قابل توجه اين كه در مورد دنياپرستان (در آيه قبل) مى‌گويد: «
جهنم را براى آنها قرار مى‌دهيم» ولى در مورد عاشقان آخرت مى‌گويد: «سعى و تلاش آنها مشكور خواهد بود» يعنى مورد تشكر و
قدردانى پروردگار.
اين تعبير از اين كه بگويد پاداششان بهشت است بسيار جامع‌تر و والاتر است، چرا كه تشكر و
قدردانى هركس به اندازه شخصيّت و سعه وجودى اوست، نه به اندازه عملى كه انجام گرفته است، و روى اين حساب تشكر و
قدردانى خدا متناسب با ذات بى‌پايان اوست، انواع نعمت‌هاى مادى و معنوى و هر آن‌چه در تصور ما بگنجد و نگنجد در آن جمع است.
گرچه بعضى از مفسران «مشكور» را به معنى«اجر مضاعف»
و يا به معنى«قبولى عمل»
گرفته‌اند. ولى روشن است كه «مشكور» معنى وسيع‌ترى از همه اينها دارد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مَشکُور»، ج۲، ص۵۲۰.
