مَسْأَم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَسْأَم:(مِن نَّارِ السَّمُومِ) «مَسْأَم» از «
سموم» گرفته شده و
«سموم» در
لغت به معناى باد سوزانى است كه گويى در تمام روزنه‌هاى پوست بدن انسان نفوذ مى‌كند؛
زيرا عرب به سوراخ‌هاى بسيار ريز پوست بدن
«مَسْأَم» مى‌گويد، و
سموم نيز به همين مناسبت بر چنين بادى اطلاق مى‌شود و مادّه «
سم» نيز از همان است چرا كه در بدن نفوذ كرده و
انسان را مى‌كشد يا بيمار مى‌سازد.
(وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ) (و جنّ را پيش از آن، از آتش گرم و سوزان
خلق كرديم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب درباره كلمه
سموم گفته: باد داغى است كه اثر سمى دارد. و اصل كلمه جن به معناى پوشاندن است، و همين معنا در همه مشتقات كلمه جريان دارد.
نظير جن، چون از نظر پوشيده است، و مجنة و جنة (سپر) چون آدمى را از شمشير دشمن مى‌پوشاند، و جنين، و جنان- به فتح جيم- (قلب)، چون از نظرها پنهان است و همچنين در اين جمله
قرآن:
(جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ) و مشتقات ديگر آن، اين معنا جريان دارد.
جن طايفه‌اى از موجوداتند كه بالطبع از حواس ما پنهانند، و مانند خود ما شعور و اراده دارند، و در
قرآن کریم بسيار اسمشان برده شده، و كارهاى عجيب، غريب و حركات سريع از قبيل كارهايى كه در داستان‌هاى سليمان انجام دادند به ايشان نسبت داده شده، و نيز مانند ما مكلف به تكاليفند، و چون ما زندگى، مرگ و حشر دارند و همه اينها از بسيارى از آيات متفرق
قرآنى استفاده مى‌شود.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «مَسْأَم»، ص۵۲۲.
