• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مَرْی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَرْی (به فتح میم و سکون راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای نوازش و مسح پستان ناقه تا شیر بدهد، بارور كردن باد ابرها را و نحو آن است.
از مشتقات این کلمه در «نهج البلاغه»، مِراء (به کسر میم) و مُمَارَاة (به ضم میم و فتح راء) به معنای مجادله، منازعه و لجامت است.
این کلمه چهار بار در «نهج‌ البلاغه» آمده است.



مَرْی به معنای نوازش و مسح پستان ناقه تا شير بدهد، بارور كردن باد ابرها را و نحو آن است.
مِراء (به کسر میم) و مُمَارَاة (به ضم میم و فتح راء) به معنای مجادله، منازعه و لجامت است.


مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَمْريهِ - خطبه ۹۰ (ابر های‌اولیه)

حضرت علی (علیه‌السّلام) درباره ابرهاى اوليه فرموده:
«أَرْسَلَهُ سَحّاً مُتَدارَكاً، قَدْ أَسَفَّ هَيْدَبُهُ، تَمْريهِ الْجَنوبُ دِرَرأَ هاضيبِهِ، وَ دُفَعَ شآبيبِهِ»
«باران را پى‌در پى فرستاد در حالى كه ابرش به زمين نزديک شده بود بارور مى‌كرد آن را باد جنوب براى فایده باران‌هايش و دفع شده‌هاى امطارش.»

۲.۲ - الْمِراءَ - حکمت ۳۵۲ (جدال)

حضرت فرموده:
«مَنْ ضَنَّ بِعِرْضِهِ فَلْيَدَعِ الْمِراءَ
«هر كس به آبرويش بخيل است و مى‌خواهد آن را از دست ندهد جدال را ترک كند.»

۲.۳ - الْمِراءَ - حکمت ۲۷ (شک)

و حضرت فرموده:
«وَ الشَّكُّ عَلَى أَرْبَعِ شُعَب: عَلَى الَّتماري، وَ الهَوْلِ... فَمَنْ جَعَلَ الْمِراءَ دَيْدَناً لَمْ يُصْبِحْ لَيْلُهُ.»
«شک به چهار شعبه است بر مراء و مجادله و ترس... هر كه جدال را عادت خويش قرار دهد، شبش به صبح نرسد يعنى از تاريكى شک به روشنى يقين نمى‌رسد.»


این کلمه چهار بار در «نهج‌ البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۷۵.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۱۹۸.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ص۳۸۸.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۰۰، خطبه ۹۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۵، خطبه ۸۹.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۳، خطبه ۹۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۱، خطبه ۹۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۵۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۴.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۴۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۳، حکمت ۳۵۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۳۸، حکمت ۳۶۲.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۸، حکمت ۳۶۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۵، حکمت ۳۶۲.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۰۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۰۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۲۴.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۴۴.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۸۰.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۵۸، حکمت ۳۱.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷۴، حکمت ۳۱.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۱، حکمت ۳۱.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۹.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۲۱۵.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۶۳.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۴۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مری»، ج۲، ص۹۷۵.    






جعبه ابزار