• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

موسی بن ابی‌العافیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



موسی بن ابی‌العافیه (متوفای ۳۴۱ق)، از رهبران بربر و بزرگ قبیله مکناسه و از کارگزارن دولت فاطمیان در قرن چهارم هجری قمری در اندلس بود.



از رهبران بربر و بزرگ قبیله مکناسه (در مغرب دور) است که به مکناسی معروف است. در سال ۳۰۵ق به کمک پسر عمویش مصّالة بن حبّوس مکناسی (کارگزار عبیدیان در تاهرت و مغرب میانی) شتافت و در پی جنگی که نزدیک مکناسه، میان مصاله و یحیی بن ادریس حاکم ادریسی رخ داد، مغرب دور از سلطه یحیی خارج شد. یحیی شکست خورد و به فاس رفت و در آن‌جا پناه گرفت. مصّاله، او را محاصره کرد و یحیی ناچار به تسلیم و پذیرش طاعت عبیدیان و بیعت با عبیدالله مهدی شد. مصّاله، وی را در امارت فاس ابقا کرد و پسر عمویش موسی را بر همه مغرب دور (که به تازگی تحت سیطره عبیدالله در آمده بود) گماشت و سپس موسی، فاس را تسخیر و ادریسیان را از آن‌جا بیرون راند. آنان به قلعه‌ای به نام «حجر النسر» پناه بردند. آن‌گاه موسی «تلمسان» را که حسن بن ابی‌العیش ادریسی بر آن فرمان می‌راند، تصرف کرد.
بعدها موسی از فرمان عبیدیان سر باز زد و طاعت عبدالرحمان ناصر، حاکم‌ اندلسی را پذیرفت و به نام او خطبه خواند. در سال ۳۲۱ق. عبیدالله مهدی عبیدی، سپاهی به فرماندهی حمید مکناسی، به جنگ با موسی فرستاد و او را شکست داد و شهر فاس را از او باز پس گرفت.
چون عبیدالله مهدی در سال ۳۲۲ق درگذشت، موسی موّفق شد فاس را دوباره از عبیدیان باز پس گیرد و برای عبدالرحمان ناصر دعوت کند.
قائم بامرالله فاطمی سپاهی به فرماندهی میسور خصیّ (اخته) به جنگ موسی فرستاد و او شکست خورد و دوباره فاس را از دست داد. در کیفیت مرگش، اختلاف است؛ گفته شده است که او به صحرا پناه برد و در سال ۳۴۱ق درگذشت، اما عده‌ای برآنند که او کشته شد.
[۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۶، ص۱۳۴-۱۳۵.



۱. ناصری، احمد بن خالد، الاستقصاء، ج۱، ص۲۳۹-۲۵۰.    
۲. ابن عذاری مراکشی، محمد بن محمد، البیان المغرب، ج۱، ص۱۹۴.    
۳. ابن عذاری مراکشی، محمد بن محمد، البیان المغرب، ج۱، ص۱۹۹.    
۴. ابن عذاری مراکشی، محمد بن محمد، البیان المغرب، ج۱، ص۲۰۱-۲۰۹.    
۵. ابن عذاری مراکشی، محمد بن محمد، البیان المغرب، ج۱، ص۲۱۲-۲۱۳.    
۶. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۶، ص۱۳۴-۱۳۵.
۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۲۳.    



عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۴۹.





جعبه ابزار