منة المنان فی الدفاع عن القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«منة المنان فی الدفاع عن القرآن» نوشته شهید آیت‌الله العظمی
سید محمد صدر و به
زبان عربی است.
نویسنده در این کتاب که در واقع نوعی
تفسیر قرآن کریم است به بیان سؤالاتی که حول آیات این سوره‌ها مطرح شده پرداخته و فرضیه‌های متعدد را در پاسخ بدانها مطرح می‌کند. به گفته نویسنده سؤالاتی که در این کتاب مطرح شده به دلالت مطابقی و مستقیما ضد
قرآن کریم می‌نماید از این رو به بیانی روشن و ذهنی صاف در پاسخ بدانها نیاز است. وی در پاسخ به سؤالات مطرح شده وجوه و فرضیه‌های متعددی را ذکر می‌کند و هیچگاه نظر قطعی خود را ابراز نمی‌کند بلکه زمینه را برای اندیشیدن بیشتر در مورد فرضیه‌های مطرح شده باز می‌گذارد تا خواننده خود به جواب صحیح دست یابد. از دیدگاه نویسنده این روش دارای مزایای ذیل می‌باشد: ۱- باز گذاشتن باب
تفکر و
اندیشه برای خواننده ۲- توجه دادن به اینکه سؤالات مطرح شده در مورد
قرآن می‌تواند جوابهای متعددی داشته باشد نه تنها یک جواب ۳- پرهیز از
تفسیر به رای از جانب نویسنده. نویسنده در مقدمه کتاب سه فرضیه و احتمال را در مورد «
اسامی سور » مطرح می‌کند و اختلاف قرائات را نقطه قوتی برای نوع مباحث مطرح شده در این کتاب می‌داند. بحث درباره اغراض و اهداف سوره‌های
قرآن ، سیاق آیات و... از دیگر موضوعاتی است که در مقدمه کتاب بدانها پرداخته شده است. نویسنده در آغاز کتاب به بحث درباره «
بسملة» و حکمت شروع سور قرآنی با آن می‌پردازد و سؤالاتی را که در این زمینه مطرح شده به همراه پاسخ‌های ممکن ارائه می‌کند.
سپس برخلاف سایر مفسرین که از ابتداء قرآن،
تفسیر آن را آغاز می‌کنند از آخر قرآن یعنی
سوره ناس آغاز می‌کند تا به ابتدای آن برسد اما با نوشیدن شربت
شهادت نوشته او ناتمام ماند و فقط تا
سوره علق ادامه یافت.
کتاب دارای مقدمه‌ای مفصل مشتمل بر ۲۰ قسمت می‌باشد. مطالب کتاب هم ضمن ۱۹(بخش) آمده است: «مبحث
البسملة»
که عناوینی چون: معنی الباء فی
البسملة، لماذا ذکر الاسم، لماذا ابتدا سور القرآن الکریم
بالبسملة، مضمون
البسملة و مدلولها، معنی الاسم و... را دربردارد. سورة الناس، سورة الفلق تا سورة العلق. در هریک از این بخش‌ها نویسنده به بیان سؤالاتی درباره سوره مورد نظر پرداخته و در پاسخ بدانها فرضیه‌های متعددی را مطرح می‌کند. در پایان کتاب هم فهرست مطالب آن آمده است.
کتاب به قلم آیت‌الله شهید سید محمد صدر از علمای عراق نگاشته شده و در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۴۸۵ صفحه برای بار نخست در سال ۱۴۲۳ هجری توسط «دار الاضواء» بیروت منتشر شده است.
نرم افزار مشکاة الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
