مناقب الامام علی بن ابی طالب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«مناقب
علی بن ابی طالب علیه السلام» از آثار مهم
ابن مغازلی است که به ویژه بین شیعیان متداول بوده و کسانی چون
ابن بطریق حلی در
خصائص و
عمده ،
اربلی در
کشف الغمة ،
ابن طاوس در
الطرائف ،
علامه حلی در
نهج الحق و
مجلسی در
بحار الانوار در سطح وسیعی از آن بهره گرفته‌اند.
۱- این کتاب حاوی مناقب بزرگ و مشهوری در باره
امیرالمؤمنین -علیه‌السّلام- می‌باشد. مناقبی چون
حدیث غدیر ،
حدیث منزلت ،
حدیث طیر ،
حدیث مدینة العلم و...
۲- روایات موجود در این کتاب از بزرگان و اعلام حدیث و ثقات ایشان نقل گشته است.
۳- روانی تعبیر و کلمات در ذکر
سلسله سند و... از دیگر ویژگی‌های این اثر
شریف است.
۴- احادیث مرسله در این کتاب بسیار نادر است که این خود عامل مهمی در اطمینان یافتن به محتویات آن به شمار می‌رود.
۵- سند برخی از احادیث این کتاب به ائمه طاهرین -
علیهم‌السّلام - مانند
ابو الحسن
علی بن موسی الرضا -علیه الصلاة و السلام- منتهی می‌شود.
مؤلف می‌نویسد: چون دوستی
اهل بیت پیامبر و چنگ زدن به ریسمان
ولایت ایشان را تنها روش و راه مستقیم یافتم، به اندازه شناخت خویش به جمع آوری فضائل ایشان از آیات قرآنی و فرمایشات نبوی و نیز ذکر معجزاتی که از جانب ایشان بروز کرده است پرداختم، تا بدین وسیله برای روز بازگشت ذخیره‌ای فراهم آورم و امید نجات داشته باشم.
کتاب با خطبه‌ای در ستایش پروردگار و با عباراتی برگرفته از کتاب
شریف نهج البلاغه و نیز سلام و صلوات بر پیامبر و خاندان گرامی، به ویژه امیرالمؤمنین -علیه‌السّلام- و
امام حسن و
امام حسین -علیهما السلام - و دیگر
ائمه هدات -
علیهم‌السّلام- آغاز می‌شود. تعابیر زیبا و بلندی که مؤلف به کار می‌برد نشانگر علاقه و شناخت عمیق وی نسبت به این خاندان پاک است.
سپس به ذکر شجره نامه
علی علیه‌السّلام و نام مادر گرامی ایشان و نیز محل تولدشان می‌پردازد. در ادامه کنیه‌های ایشان و پس از آن به زمان شهادت ایشان را یادآور می‌شود.
در بخش دیگر روایاتی را که در باب تقدم اسلام
امیرالمؤمنین -علیه‌السّلام - فراهم آورده و سپس به ذکر احادیث مهمی چون
حدیث غدیر ،
حدیث منزلت ،
حدیث طیر ،
حدیث مواخاة ،
حدیث مدینة العلم ،
حدیث رجوع الشمس و غیره می‌پردازد.
در لابلای روایاتی که به ذکر مناقب خاصه امیرالمؤمنین می‌پردازد، روایاتی در منقبت و فضل سایر
اهل بیت -
علیهم‌السّلام- نیز فراهم آمده است، از جمله حدیث ثقلین،
حدیث سفینة ،
حدیث مباهله و غیره.
همچنین آیاتی را که در
فضل علی بن ابی طالب -علیه‌السّلام -و اهل بیت -
علیهم‌السّلام - نازل شده یادآور می‌شود آیاتی نظیر
مودت ذوی القربی ،
آیه تطهیر ،
آیه ولایت و غیره.
در ادامه به بیان جریان
ازدواج پیامبر اکرم-صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم -با
حضرت خدیجه -سلامالله
علیها -و خطبه جناب
ابو طالب در مراسم تزویج ایشان و نیز تاریخ وفات حضرت خدیجه و غیره پرداخته شده است. در این
قسمت دو روایت نقل شده مبنی بر اینکه اولین
مسلمان خدیجه -سلامالله
علیهم -بوده است.
مؤلف بخش دیگری از کتاب را به بیان فضائل
فاطمه زهرا -سلامالله
علیها- و جایگاه ایشان نزد پدر بزرگوارشان اختصاص داده و روایاتی را در باب محبت پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم- نسبت به
حسنین -علیهما السلام -و نیز خبر شهادت
امام حسین -علیه‌السّلام- ذکر کرده است.
این اثر توسط سید
محمد جواد مرعشی نجفی به
فارسی ترجمه و در سال ۱۳۹۷ ق در قم منتشر شده است.
مؤلف این کتاب را به یکی از بزرگان زمان خود که نسبت به خلوص اعتقاد وی به ولایت
اهل بیت -
علیهم‌السّلام -اعتقاد داشته است اهداء نموده است و از بزرگان معاصر وی کسی را جز
شرف الدین ابو القاسم علی بن طراد بن محمد
بن علی زینبی هاشمی عباسی (۵۳۸- ۴۶۲ ق) سراغ نداریم. وی حدود ۲۱
سال با مؤلف این کتاب هم عصر بود.
۱- نسخه کتابخانه میر حامد حسین در لکنهو که ظاهرا نسخه کاملی نیست.
۲- نسخه کاملی که در کتابخانه بزرگ اسلامی طهران وجود دارد. میکروفیلم‌های این نسخه در دانشگاه تهران به شماره ۴۲۰۶ و ۴۲۰۷ نگهداری می‌شود.
این کتاب در سال ۱۳۹۴ ق یک بار به کوشش محمد باقر بهبودی و با مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی در تهران و بار دیگر در ۱۴۰۰ ق در بیروت به چاپ رسیده است.
نرم افزار گنجینه روایات، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
