مناقب الامام علی بن ابی طالب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«
مناقب علی بن ابی
طالب علیه السلام» از آثار مهم
ابن مغازلی است که به ویژه بین شیعیان متداول بوده و کسانی چون
ابن بطریق حلی در
خصائص و
عمده ،
اربلی در
کشف الغمة ،
ابن طاوس در
الطرائف ،
علامه حلی در
نهج الحق و
مجلسی در
بحار الانوار در سطح وسیعی از آن بهره گرفته‌اند.
۱- این کتاب حاوی
مناقب بزرگ و مشهوری در باره
امیرالمؤمنین -علیه‌السّلام- می‌باشد.
مناقبی چون
حدیث غدیر ،
حدیث منزلت ،
حدیث طیر ،
حدیث مدینة العلم و...
۲- روایات موجود در این کتاب از بزرگان و اعلام حدیث و ثقات ایشان نقل گشته است.
۳- روانی تعبیر و کلمات در ذکر
سلسله سند و... از دیگر ویژگی‌های این اثر شریف است.
۴- احادیث مرسله در این کتاب بسیار نادر است که این خود عامل مهمی در اطمینان یافتن به محتویات آن به شمار می‌رود.
۵- سند برخی از احادیث این کتاب به ائمه طاهرین -
علیهم‌السّلام - مانند ابو الحسن
علی بن موسی الرضا -علیه الصلاة و السلام- منتهی می‌شود.
مؤلف می‌نویسد: چون دوستی
اهل بیت پیامبر و چنگ زدن به ریسمان
ولایت ایشان را تنها روش و راه مستقیم یافتم، به اندازه شناخت خویش به جمع آوری فضائل ایشان از آیات قرآنی و فرمایشات نبوی و نیز ذکر معجزاتی که از جانب ایشان بروز کرده است پرداختم، تا بدین وسیله برای روز بازگشت ذخیره‌ای فراهم آورم و امید نجات داشته باشم.
کتاب با خطبه‌ای در ستایش پروردگار و با عباراتی برگرفته از کتاب شریف
نهج البلاغه و نیز سلام و صلوات بر پیامبر و خاندان گرامی، به ویژه امیرالمؤمنین -علیه‌السّلام- و
امام حسن و
امام حسین -علیهما السلام - و دیگر
ائمه هدات -
علیهم‌السّلام- آغاز می‌شود. تعابیر زیبا و بلندی که مؤلف به کار می‌برد نشانگر علاقه و شناخت عمیق وی نسبت به این خاندان پاک است.
سپس به ذکر شجره نامه
علی علیه‌السّلام و نام مادر گرامی ایشان و نیز محل تولدشان می‌پردازد. در ادامه کنیه‌های ایشان و پس از آن به زمان شهادت ایشان را یادآور می‌شود.
در بخش دیگر روایاتی را که در
باب تقدم اسلام
امیرالمؤمنین -علیه‌السّلام - فراهم آورده و سپس به ذکر احادیث مهمی چون
حدیث غدیر ،
حدیث منزلت ،
حدیث طیر ،
حدیث مواخاة ،
حدیث مدینة العلم ،
حدیث رجوع الشمس و غیره می‌پردازد.
در لابلای روایاتی که به ذکر
مناقب خاصه امیرالمؤمنین می‌پردازد، روایاتی در منقبت و فضل سایر
اهل بیت -
علیهم‌السّلام- نیز فراهم آمده است، از جمله حدیث ثقلین،
حدیث سفینة ،
حدیث مباهله و غیره.
همچنین آیاتی را که در
فضل علی بن ابی طالب -علیه‌السّلام -و اهل بیت -
علیهم‌السّلام - نازل شده یادآور می‌شود آیاتی نظیر
مودت ذوی القربی ،
آیه تطهیر ،
آیه ولایت و غیره.
در ادامه به بیان جریان
ازدواج پیامبر اکرم-صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم -با
حضرت خدیجه -سلامالله
علیها -و خطبه جناب
ابو طالب در مراسم تزویج ایشان و نیز تاریخ وفات حضرت خدیجه و غیره پرداخته شده است. در این قسمت دو روایت نقل شده مبنی بر اینکه اولین
مسلمان خدیجه -سلامالله
علیهم -بوده است.
مؤلف بخش دیگری از کتاب را به بیان فضائل
فاطمه زهرا -سلامالله
علیها- و جایگاه ایشان نزد پدر بزرگوارشان اختصاص داده و روایاتی را در
باب محبت پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم- نسبت به
حسنین -علیهما السلام -و نیز خبر شهادت
امام حسین -علیه‌السّلام- ذکر کرده است.
این اثر توسط سید
محمد جواد مرعشی نجفی به
فارسی ترجمه و در سال ۱۳۹۷ ق در قم منتشر شده است.
مؤلف این کتاب را به یکی از بزرگان زمان خود که نسبت به خلوص اعتقاد وی به ولایت
اهل بیت -
علیهم‌السّلام -اعتقاد داشته است اهداء نموده است و از بزرگان معاصر وی کسی را جز
شرف الدین ابو القاسم علی بن طراد بن محمد
بن علی زینبی هاشمی عباسی (۵۳۸- ۴۶۲ ق) سراغ نداریم. وی حدود ۲۱
سال با مؤلف این کتاب هم عصر بود.
۱- نسخه کتابخانه میر حامد حسین در لکنهو که ظاهرا نسخه کاملی نیست.
۲- نسخه کاملی که در کتابخانه بزرگ اسلامی طهران وجود دارد. میکروفیلم‌های این نسخه در دانشگاه تهران به شماره ۴۲۰۶ و ۴۲۰۷ نگهداری می‌شود.
این کتاب در سال ۱۳۹۴ ق یک بار به کوشش محمد باقر بهبودی و با مقدمه آیت‌الله مرعشی نجفی در تهران و بار دیگر در ۱۴۰۰ ق در بیروت به چاپ رسیده است.
نرم افزار گنجینه روایات، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
