مناظره هشام بن حکم با ابوشاکر یمانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مناظره هشام بن حکم با
ابوشاکر یمانی، مناظره‌ای در مورد دوگانگی
ظلمت و
نور و دوگانه‌پرستی وی بوده که در نهایت با جواب امام صادق (علیه‌السلام) مسکوت ماند.
ابوشاکر دَیصانی از دانشمندان معروف عصر
امام صادق (علیه‌السّلام) بود، و در صف منکران
توحید قرار داشت، و معتقد به خدای نور و خدای ظلمت بود، و همواره می‌کوشید تا با بحث‌های کلامی،
عقیده خود را ثابت کند، و
اسلام را نقض نماید، او بنیانگذار مکتبی به نام
دَیصانیّه شده بود، و شاگردانی داشت، و حتّی مدّتی «هشام بن حکم» از شاگردان او بود، در این‌جا به یک نمونه ایراد تراشی‌های او توجّه کنید:
ابوشاکر به نظر خود ایرادی برای
قرآن یافته بود، روزی به هشام بن حکم (شاگرد برجسته امام صادق) گفت:
در قرآن آیه‌ای وجود دارد که عقیده ما (دوگانه پرستی) را تصدیق می‌کند.
هشام: کدام آیه‌ی را می‌گوئی؟
ابوشاکر: آن‌جا که
می‌خوانیم: «وَهُوَ الَّذِی فیِ السَّماءِ اِلهٌ وَ فِی الارْضِ اِلهٌ:» «او کسی است که در
آسمان معبود است و در
زمین نیز
معبود می‌باشد»، بنابراین آسمان معبودی دارد، و زمین معبود دیگر،
هشام می‌گوید: من ندانستم چگونه به او پاسخ بگویم، در آن
سال به
زیارت خانه
کعبه مشرّف شدم، و نزد
امام صادق (علیه‌السّلام) رفتم و ماجرا را عرض کردم.
امام صادق (علیه‌السّلام) فرمود: این سخن بی‌دین خبیثی است، هنگامی که بازگشتی از او بپرس: نام تو در
کوفه چیست؟
می‌گوید: فلان.
بگو: نام تو در
بصره چیست؟
می‌گوید: فلان، سپس بگو: «پروردگار ما نیز همین‌گونه است، نام او در
آسمان «الهِ» است و در زمین نیز نام او «الهِ» است، همانا در دریاها، و در صحراها و در هر مکانی، اِله و معبود، او است.
هشام می‌گوید: هنگامی که بازگشتم، به سراغ ابو
شاکر رفتم، و این پاسخ را به او دادم، گفت: «این سخن از تو نیست، این را از
حجاز آورده‌ای» (هذِهِ نَقَلْتَ مِنَ الْحِجازِ).
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مناظره هشام بن حکم با ابوشاکر یمانی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۸/۱۹.
