قضیه ممکنه عامه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قضیه ممکنه عامه، به‌معنای
قضیه دارای
جهت "
امکان عام"، دالّ بر سلب ضرورت از جانب مخالف
کیف قضیه است.
قضیه ممکنه عامه، یکی از
قضایای موجهه بسیطه، و عبارت از قضیه‌ای است که در آن به سلب ضرورت نسبت از جانب مقابل نسبتی که در قضیه آمده حکم می‌شود. پس اگر قضیه،
موجبه باشد یعنی نسبت مذکور در قضیه، ایجابی باشد معنای امکان عام، سلب ضرورت از جانب مقابل ایجاب یعنی از جانب سلب است، مثلاً قضیه: "کلّ انسان کاتب بالامکان العام" بر مجرد امکان ثبوت کتابت برای انسان دلالت دارد ولی نسبت به وجوب یا عدم وجوب کتابت برای انسان ساکت است. و اگر قضیه سالبه باشد معنای امکان عام، سلب ضرورت ایجاب است، مثلاً قضیه: "لا شئ من الانسان بکاتب بالامکان العام" بر مجرد امکان سلب کتابت از انسان دلالت دارد، و حتمیت ثبوت کتابت برای انسان را نفی می‌کند ولی نسبت به امتناع یا عدم امتناع کتابت برای انسان ساکت است.
این قضیه را "ممکنه" گویند به دلیل دارا بودن جهت امکان، و "عامه" گویند به دلیل این که اعم از
ممکنه خاصه است.
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان.
•
مظفر، محمدرضا، المنطق. •
علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضیه ممکنه عامه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۲۲.
