ملخص قواعد اللغة العربیة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«ملخص قواعد اللغة العربیة»، تألیف فؤاد نعمه است.
«ملخص قواعد اللغة العربیة»، تألیف فؤاد نعمه، از جمله فرهنگ‌های معاصر عربی است که قواعد صرف و نحو را به زبان ساده و با شیوه‌ای جدید بیان کرده است.
کتاب در دو جزء تنظیم شده است. در جزء اول، قواعد نحو در یک مقدمه و شش باب و در جزء دوم، قواعد صرف در پنج باب بیان شده است. هریک از ابواب کتاب مشتمل بر فصولی است.
نویسنده در مقدمه اثر به دشواری قواعد زبان عربی نزد بسیاری از افراد اشاره کرده، به‌گونه‌ای که تصور می‌شود که اگر متخصص در
زبان عربی نباشد نمی‌تواند شناخت کافی نسبت به آن پیدا کند. وی علت این
تفکر را این می‌داند که مباحث قواعد عربی به‌صورت جداگانه بدون تبیین ارتباط بین تقسیمات مختلفش مطرح شده است. پاسخ‌گویی به این نیاز و رفع اشکال مذکور، نویسنده را به نگارش این اثر برانگیخته است.
در جلد اول کتاب در باب اول و دوم، اسم و فعل از حیث
اعراب و بناء و در باب سوم، حروف و مطالب مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفته است. در باب چهارم، جمله عربی و جایگاه آن به لحاظ
اعراب، در باب پنجم، اسلوب‌های نحوی (شرط،
قسم، مدح و ذمّ، اختصاص و...)، در باب آخر نیز نمونه‌ها و مثال‌هایی برای اسامی و افعال معرب و مبنی ارائه شده است.
در جلد دوم کتاب، در باب اول، اوزان صرفی در یک صفحه بیان شده است، سپس در ابواب دوم و سوم کتاب،
اسم و فعل به لحاظ قواعد صرفی مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده، بخش اسم را با توجه به ابنیه، تعیین، نوع، عدد، ترکیب و... در هفت بخش مطرح کرده که شیوه‌ای جدید بوده و در تثبیت مطالب در ذهن نافع‌تر است. وی همین شیوه را در ضمن شش فصل درباره فعل لحاظ کرده است. در باب چهارم کتاب، ابتدا دو بحث «همزه» و «
اعلال و
ابدال» مطرح شده و سپس در فصل سوم کتاب، ابتدا اسامی تعدادی از
معاجم لغت ذکر و سپس چگونگی به دست آوردن الفاظ از
معاجم در دو بخش بیان شده است. از ابتکارات دیگر نویسنده که در سایر
معاجم صرفی رایج نبوده، ذکر و شرح علامت‌های نگارشی در فصلی با عنوان علامات الترقیم است.
ارائه مطالب در ضمن جداولی، از جمله ابتکارات نویسنده است که به خواننده در فهم بهتر مطالب یاری می‌رساند؛ به‌عنوان مثال در فصل دوم از آخرین باب کتاب، مفرد و جمع مکثر
الفاظ به ترتیب حروف الفبا ارائه شده است. در فصل بعد نیز فعل ثلاثی و معنای آن، به همراه صورت‌های مضارع، مصدر و برخی از مشتقاتش به ترتیب حروف الفبا ارائه شده است.
فهرست مطالب هریک از مجلدات در ابتدای آن آمده است.
نرم‌افزار ادبيات عرب، مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي.
