مقتل محمد بن زکریا غلابی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مقتل محمد بن زکریا غلابی، از مباحث مرتبط به تاریخ
نگاری عاشورا و مقتل
نگاری است. این مقتل، یکی از مقاتل قرن سوم هجری و نگاشته
محمد بن زکریا غلابی است. در حال حاضر هیچ نسخه‌ای از این کتاب در دسترس نیست.
مقتل‌نگاری نوعی از تاریخ
نگاری است که به طور خاص به شرح و بسط جزئیات
شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) و یارانش در واقعه
کربلا می‌پردازد. این روایت‌ها که در ابتدا به صورت شفاهی نقل می‌شدند، بعدها به صورت مکتوب نیز ثبت و ضبط شده و به عنوان "مقتل الحسین" شناخته می‌شوند. قرن سوم را به لحاظ تعداد مقاتل و نگاشته‌های مربوط به واقعه کربلا می‌توان اوج دوره مقتل
نگاری و نگاشته‌های‌عاشورایی به حساب آورد. البته نگارش مقتل نیز هم چون دیگر شاخه‌های علوم، تحت تاثیر فضای پدید آمده در این‌قرن برای نگارش آثار مختلف، از جمله مجامع حدیثی بود. در این قرن تلاش‌های ارزنده‌ای در مقتل
نگاری، هم ازسوی شیعیان و هم توسط سنّیان صورت گرفت که بعضاً دست مایه آثار بعدی قرار گرفت که در این میان، بخش بسیار اندکی به دست ما رسیده و غالب آن‌ها از بین رفته‌اند. یکی از این مقاتل، مقتل الحسین (علیه‌السّلام)، نگاشته ابوعبدالله
محمد بن زکریا غلابی بصری بغدادی است.
ابوعبدالله محمد بن
زکریا غلابی (م ۲۹۸ق)، از مورخان، سیره‌نویسان و علمای برجسته
شیعه قرن سوم هجری قمری در
بصره بود. رجال‌نویسان
شیعه وی را از علمای برجسته امامیه در بصره خوانده و او را آشنا به تاریخ و سیره دانسته‌اند.
وی سرانجام بنا به قول برخی از رجالیون، به سال ۲۹۸ق در بصره از دنیا رفت،
هر چند سال‌های بعد از
۲۸۰ق و
۲۹۰ق نیز ذکر شده است.
غلابی در حوزه تاریخ اسلامی، به ویژه رویدادها و وقایع صدر اسلام تالیفات متعددی داشته است. یکی از این آثار کتابی به نام مقتل الحسین (علیه‌السّلام) است.
گرچه در حال حاضر هیچ نسخه‌ای از این کتاب در دسترس نیست اما
ابن عساکر خبری را درباره
قبر امام حسین (علیه‌السّلام) از وی نقل کرده است.
• پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۶۵.
