مقت (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَقْت (به فتح میم و سکون قاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای بغض شديد نسبت به كسی كه مى‌بينى مرتكب كار قبيح است.
مَقْت به معنای بغض شديد نسبت به كسی كه مى‌بينى مرتكب كار قبيح است.
در
قاموس مطلق بغض گفته،
و در
اقرب آمده: مَقَتهُ مَقْتاً: «ابغضهُ اشدَّ البغض عن امر قبيحٍ.»
(إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبِيلًا) مقت به معنى ممقوت است. يعنى: «نكاح زن پدر كارى بس قبيح و مبغوض خدا و راه و رسم بدى است.»
در
جاهلیت نكاح نامادرى را نكاح المقت می‌گفتند. ظاهرا مراد از آيه مبغوض واقعى است نه نقل قول آن‌ها.
(كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ) «
مَقْتاً» تفسير «
كَبُرَ» است. يعنى: «مبغوض بزرگى است، نزد خدا اين كه بگوئيد آن‌چه را كه نمی‌كنيد (نخواهيد كرد).»
ظهور آيه در مطلق تخلّف فعل از قول و خلف وعد و نقض عهد است و ما بعد آيات نشان می‌دهد كه راجع به تخلّف از
جهاد می‌باشد.
(إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَكْبَرُ مِنْ مَقْتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِيمانِ فَتَكْفُرُونَ) (كسانى را كه
کافر شدند صدا مى‌زنند كه عداوت و خشم خداوند نسبت به شما از عداوت و خشم خودتان نسبت به خودتان بيشتر است، چرا كه به سوى ايمان دعوت مى‌شديد، ولى انكار مى‌كرديد.)
اگر «
إِذْ تُدْعَوْنَ» ظرف «
مَقْتِكُمْ» باشد در اين‌صورت مقت آن‌ها نسبت به نفس‌شان در موقع دعوت
انبیاء، همان
کفر و
عصیان است يعنى «كفر و عصيان دليل آن است كه نفس‌شان را مبغوض داشته‌اند. لذا به وسيله كفر بدبختش كرده‌اند.» و اگر «
إِذْ تُدْعَوْنَ» در مقام تعليل «
لَمَقْتُ اللَّهِ» باشد، آن وقت ظرف «
مَقْتِكُمْ»
روز قیامت است يعنى «اكنون كه خود را مبغوض می‌داريد بغض و
عذاب خدا نسبت به شما از بغض‌تان بزرگ‌تر است زيرا كه پيامبران شما را به
ایمان می‌خواندند و شما كافر می‌شديد.»
المیزان وجه اوّل را اختيار كرده است. اين ندا در آخرت خواهد بود.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «مقت»، ج۶، ص۲۶۴.
