• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مفاصل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۲)


مَفاصِل (به فتح میم و کسر صاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای مفصل است. این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


مَفاصِل
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۹.    
[۲] النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۴۴۲.    
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۷۲.    
[۴] ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۵۰۵.    
به معنای مفصلها است. «مفاصل محتجبة» یعنی «مفصلهاى پوشيده با گوشت و پوست.»

حضرت (علیه‌السلام) درباره خلقت پرندگان میفرمایند: «وَ رَکَّبَهَا فِی حِقَاقِ مَفَاصِلَ مُحْتَجِبَة»
[۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۸۷، خطبه۱۶۳.    
[۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۶، خطبه۱۶۵.    
حِقاق جمع حُقّ (به ضم اوّل) محل جمع شدن دو مفصل است يعنى «تركيب كرد اعضاء آنها را در مجتمع مفصلهاى پوشيده از گوشت و پوست.»
[۸] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۶۰.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۰.    
[۱۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۷.    
)
همچنين است: «حِقَاقِ مَفَاصِلِهِمُ»
[۱۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۸۴، خطبه۹۰.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۶۳، خطبه۸۹.    
[۱۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۲۶، خطبه۹۱.    
«مفاصل به هم پيوسته»
[۱۷] شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۱، خطبه۹۱.    
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۶.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۶.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۷.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۲۰.    
[۲۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۱۳.    
)

از این ماده دو مورد در «نهج» آمده است.
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۸۴، خطبه۹۰.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۹.    
۲. ↑ النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۴۴۲.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۷۲.    
۴. ↑ ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۵۰۵.    
۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۸۷، خطبه۱۶۳.    
۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۶، خطبه۱۶۵.    
۸. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۸.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۶۰.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۰.    
۱۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۷.    
۱۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۸۴، خطبه۹۰.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۶۳، خطبه۸۹.    
۱۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۲۶، خطبه۹۱.    
۱۷. ↑ شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۱، خطبه۹۱.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۶.    
۱۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۶.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۷.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۲۰.    
۲۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۱۳.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۶۱، خطبه۱۶۵.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۸۴، خطبه۹۰.    


• بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فصل »، ج۲، ص۸۱۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 165 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 90 نهج البلاغه
جعبه ابزار