معز لدین الله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
المعزّ لدین الله (متوفای ۳۶۵ق)، چهارمین خلیفه فاطمی در افریقیه،
مصر و
شام و فردی خردمند و هوشیار بود. او پس از مرگ
کافور اخشیدی مصر را به تصرف خود درآورد و به مدت یک سال و پنج ماه و ده روز در راس قدرت قرار داشت. او سرانجام به
سال ۳۶۵ قمری درگذشت و بعد از وی پسرش با لقب
العزیز بالله به جای او نشست.
ابوتمیم، معزلدین الله، معد بن
اسماعیل بن
محمد بن
عبیدالله، چهارمین خلیفه عبیدی فاطمی مصر و شام بود. در شهر مهدیه متولد شد و مادرش
ام ولد بود.
در
سال ۳۴۱ ق در منصوریه و پس از مرگ پدر با
معز به عنوان خلیفه
بیعت کردند. او
سردار جوهر صقلی را در رأس ارتش مجهزی برای مطیع ساختن بخش‌هایی از مغرب ـ که نافرمانی کرده بود ـ بدان سامان گسیل کرد. جوهر، روانه فاس و سجلماسه شد و آن دو شهر را تسخیر نمود و بدین ترتیب سراسر مغرب را فتح کرد غیر سبته، که هم چنان تحت فرمان امویان حاکم بر اندلس باقی مانده بود.
در این زمان، خبر مرگ کافور اخشیدی، امیر مصر رسید و
المعز، فرمانده سپاهش جوهر را سوی مصر روانه کرد. او در
سال ۳۵۸ ق وارد قاهره شد و با تعیین حدود آن، آن را «القاهرة
المعزیة» نامید. آن گاه در مصر و شام، بنای دعوت برای
المعز نهاد.
در اواخر
سال ۳۶۱ ق المعز،
بلکین بن زیری صنهاجی را به جای خویش بر افریقیه گماشت و منصوریه مرکز خلافت را به قصد مصر ترک کرد. روز ۶
شعبان ۳۶۲ ق وارد اسکندریه شد و در ۵
رمضان همان سال، وارد قاهره شد.
المعز، فردی خردمند، هوشیار، بخشنده و دانشمند و خوش کردار بود. اشعار لطیفی به وی نسبت داده می شود. ابن هانی اندلسی او را ستود. در روزگار وی، همه قبایل بربر، در پرتو سیاست حکیمانه ای که پیش گرفت، مطیع و فرمانبردار او شدند.
معز فاطمی سرانجام به سال ۳۶۵ قمری درگذشت. مدت زمامداری وی یک سال و پنج ماه و ده روز بود. پس از او، پسرش ابومنصور نزار جانشین پدر شد و لقب العزیز بالله برخود نهاد.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۹۶.
