مشهورات مطلقه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مشهورات مطلقه، یکی از اصطلاحات
علم منطق بوده و به‌معنای قضایای دارای
شهرت نزد عموم مردم است.
قضایای مشهورات به آن دسته از قضایا اطلاق می‌شود که بین مردم
شهرت دارد، و مقبولیت آنها نزد جمیع عقلاء یا اکثر آنان و یا نزد عده خاصی شیوع پیدا کرده است.
یک قسم از قضایای
مشهورات،
مشهورات مطلقه هستند.
مشهورات مطلقه به آن دسته از قضایای
مشهورات گفته می‌شود که نزد عموم مردم و جمیع دانشمندان
شهرت داشته و اختصاص به قومی خاص یا دانشمندان علم معینی ندارند، همانند: حسن عدل و قبح ظلم.
در مقابل
مشهورات مطلقه،
مشهورات محدوده است، یعنی قضایایی که نزد گروهی خاص، و یا دانشمندان یک علم
شهرت داشته ولی در علم دیگر
شهرت ندارند. مثلاً ممکن است در میان متکلمان قضیه‌ای دارای
شهرت باشد اما عالم نحوی از آن اطلاعی نداشته باشد.
«
مشهورات عامه» و «
مشهورات خاصه» معمولاً مترادف با
مشهورات مطلقه و
مشهورات محدوده به کار می‌رود، اما در برخی آثار، معنایی متفاوت برای
مشهورات عامه و خاصه ذکر شده است، و گفته‌اند:
مشهورات عامه آن است که قضایای فراوانی از آنها منشعب می‌شوند، مانند: «ظلم قبیح است» که قضایای دیگری، مانند زشت بودن زدن
یتیم و هتک عالم و توهین به صاحبان حق از آن منشعب می‌شود، و مانند ترتب معلول بر علت، که می‌توان قضایای زیادی را از آن استخراج نمود، و
مشهورات خاصه آن است که نمی‌توان قضایای دیگری را از آنها انشعاب نمود. این قسم از
مشهورات در هر زبانی، فراوان یافت می‌شوند، مانند این مَثَل فارسی که: «از آب گل آلود ماهی می‌گیرد»، و مثل: «سیلی نقد به از حلوای نسیه».
مشهورات مطلقه به
مشهورات عظام و
مشهورات غیر عظام تقسیم می‌شود.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مشهورات مطلقه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۳/۱۰. خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۲۴۴.
