مشرع الخصوص إلی معانی النصوص (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«مشرع الخصوص الی معانی النصوص»، به
زبان عربی ، توسط علاء الدین علی بن احمد مهایمی، در شرح نصوص صدر الدین قونوی نگاشته شده است. شارح در این کتاب، به امهات مسائل عرفانی از قبیل
توحید ،
نبوت و ولایت اشاره کرده و تا حدی بعضی از غموض نصوص را حل نموده است.
وی درباره انگیزه خود بر نگاشتن این شرح می‌نویسد: «از آنجا که کتاب نصوص، اثر شیخ محقق... محمد بن اسحاق بن محمد بن یوسف قونوی، با خورشیدهای این علم، درخشنده است و شکوفه‌ها و گل‌های آن را آشکار کننده و درختان پربار آن را با شیرین‌ترین میوه‌ها از هر نوع، دربردارنده و پرده از رازهای پنهان آن بردارنده است و اصلا هیچ شرحی را برای آن ندیدم؛ چه برسد به شرحی که وافی به حل
الفاظ و معانی آن باشد و مقاصد و مبانی آن را استیفا نماید، امر الزامی و توفیق الهی مرا وادار نمود که شرحی را بر آن بنگارم تا دل‌های طالبانش را در این مطالب فایده بخشد.
شارح در مقدمه کتاب، ابتدا، سه
فصل مهم را تاسیس کرده است. در
فصل اول، به بیان ادله ی نقلیه در باب توحید، از
قرآن کریم و اقوال نبوی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌پردازد و آیات «و لله المشرق و المغرب فاینما تولوا فثم وجه الله» و «هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن و هو بکل شی ء علیم» و «و هو معکم اینما کنتم» و حدیث قرب نوافل و سایر
روایات نبوی را ذکر می‌کند، سپس کلماتی را از بزرگان
عرفان از قبیل سهروردی، جنید، حلاج، ابو علی دقاق، شبلی،
خواجه عبدالله انصاری و سایر عرفا نقل می‌نماید.
فصل دوم، درباره براهین عقلیه بر اثبات وجود واجب تعالی است. البته این گونه براهین صرفا جنبه تاییدی دارد و در عرفان، ادله کشفیه صحیحه، معتبر است. به هرحال، در این
فصل در دو مقام بحث می‌شود: یکی در اثبات وجود مطلق و دیگری وجوب بالذات آن. شارح در مقام دوم، هفت برهان بر اثبات وجوب وجود ارائه می‌دهد.
فصل سوم، در رفع شبهات است.
شارح بعد از
تحریر فصول سه گانه، به شرح نصوص بیست و دوگانه کتاب پرداخته است.
وی در هر
نص ، بخش‌هایی از کلام مصنف را با عنوان «قال رضی الله عنه...» یا «قال الشیخ قدس سره...» یا «قال رضوان الله علیه...» ، ذکر می‌کند و در ذیل آن، به توضیح و
تفسیر می‌پردازد.
کتاب، توسط احمد فرید مزیدی، تحقیق و تصحیح شده است. وی در مقدمه، به معرفی مصنف و شارح و آثار هر کدام پرداخته است. پاورقی‌ها به شرح الفاظ و عبارات دشوار و ذکر منابع
روایات و... اختصاص یافته است. فهرست محتویات، در پایان کتاب ذکر شده است.
نرم افزار عرفان۳، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
